Jyr – poeziia emes, onyŋ talabyna syimaidy. Poeziianyŋ tabiǧaty bölek. Poeziia otyryqtanǧan elde, pälsapaly ortada tuady. Ol otyryq älemnıŋ mädeni önerı men önımı. Poeziia - filosofiialyq sözdıŋ körkem körınısı. Jyr – şynaiy aqparattyŋ maqammen örılgen sipaty.
Poeziiada filosofiialyq oi men suret basty mazmūnǧa ainalsa, körınıske ie bolsa, jyrda filosofiialyq oilar şynaiy aqparatpen qosa örılıp, ömırdıŋ örımıne ainalady. Öitkenı poeziianyŋ mekenı – otyryq qonys, ony qazaq «oi» dep beker atamaǧan,jyrdyŋ mekenı – örıs, ony qazaq «qyr» dep ataǧan. Qyr/dala – jyrdyŋ ūiasy, oi/qala – poeziianyŋ ūiasy. Jyr auyzdan auyzǧa taraidy, poeziia qaǧazdan qaǧazǧa köşedı.
Osydan kelıp, jyr improvizasiiamen tuyndaidy, jel sekıldı,joq jerde paida bolady, onyŋ tuyndau üderısınıŋ özı oqiǧaǧa ainalady, al poeziia toǧyz kün tolǧatyp baryp düniege keledı.Öitkenı, körkem oidy tudyru oŋai emes. Jyrdy tuǧyzuǧa - qūdyret pen qasiet türtkı. Jyr äuelden qasiettı, poeziia äuelden qadyrly.
Jyrdyŋ törkını adamzatty abyzdar basqarǧan ejelgı düniege aparyp tıreledı.
Jyrdyŋ şyǧuy adamzattyŋ ruhani äldiınen bastau alady. Sol ruhani aqparattyŋ jyrlanu dästürı barlyq dınderge arqau bolǧan, sonyŋ basty atributtarynyŋ, nasihaty jyrdyŋ mazmūny men sipatynan tuady.
Eşbır dın özınıŋ sözge qatysty bolmysyn qara sözben bermeidı. Sebebı dın – ruhani bolmys.
Jyrlaidy.Jyr söz ben maqamnan tūrady. Maqamsyz jyr bolmaidy, sondyqtan «jyrlau» degen etıstık qosa jüredı. Ony jyrau tudyryp, jyrşy atqarady. Poeziia sözden ǧana tūrady.
Jyr – poeziianyŋ Daladaǧy körınısı emes, öz aldyna qasiettı janr bolyp ejelden qalyptasqan. Dala - ruhaniiat mekenı, sanaǧa kün körseter oryn emes. Sonysymen ol ruhaniiattyŋ törıne ainalǧan jyrdyŋ jazirasy. Qala - örkeniet mekenı, jyrǧa kün körseter jaily oryn emes.
Tıptı bilerdıŋ sözınıŋ özı qara sözben emes, belgılı bır maqammen şyqqan, ol maqam şyndyqtyŋ ünı, ädıldıktıŋ dybysy bolyp esken. Sonysymen halyqty ūiytqan, sonysymen ädıldıktıŋ aq tuy bolyp jelbıregen. Biler sözın jyrlata, maqamdata söileumen şyndyqty arqau etıp daudy şeşken. Bilıktıŋ ūstyny bolu da osydan bastau alady.
Jyrdyŋ qasietı jyrlaǧanda, tyŋdaǧanda tüleidı, poeziianyŋ qūny jazǧanda, oqyǧanda baǧalanady. Jyrdyŋ qos sqanaty bar: jyr sözı men maqam. Jyr kökte samǧaidy.
Poeziiada jelbezek bar: mätın, sol mätın ärı oidy älpeşteidı. Poeziia sol jelbezekpen mūhitta jüzedı.
Bıreuıne Aua, ekınşısıne Su düleiı tän. Sol sebeptı jyr taza aualy jerde tua bermek, al mūhitqa tüse alatyn oqyrmany bolsa, poeziia küş almaq.
Jyr – aduyn batyr, tabiǧi ortada qūtyryna tuyndaidy, qoǧamǧa borandai yqpal etedı. Poeziia – sūlu qyz, ol özınıŋ ajarymen älemdı tamsandyrady, täntı etedı. Önerdıŋ basqa balasyna jüktı bolady.
Jyr bügınde şala-jansar. Öitkenı ol – äu basta Abyldyŋ ünı men demı bolatyn. Al poeziia ömırdıŋ küibeŋınen oi sauǧan, Qabyldyŋ küiın paş eter öner bolyp qala bermek.
Poeziiada filosofiialyq oi men suret basty mazmūnǧa ainalsa, körınıske ie bolsa, jyrda filosofiialyq oilar şynaiy aqparatpen qosa örılıp, ömırdıŋ örımıne ainalady. Öitkenı poeziianyŋ mekenı – otyryq qonys, ony qazaq «oi» dep beker atamaǧan,jyrdyŋ mekenı – örıs, ony qazaq «qyr» dep ataǧan. Qyr/dala – jyrdyŋ ūiasy, oi/qala – poeziianyŋ ūiasy. Jyr auyzdan auyzǧa taraidy, poeziia qaǧazdan qaǧazǧa köşedı.
Osydan kelıp, jyr improvizasiiamen tuyndaidy, jel sekıldı,joq jerde paida bolady, onyŋ tuyndau üderısınıŋ özı oqiǧaǧa ainalady, al poeziia toǧyz kün tolǧatyp baryp düniege keledı.Öitkenı, körkem oidy tudyru oŋai emes. Jyrdy tuǧyzuǧa - qūdyret pen qasiet türtkı. Jyr äuelden qasiettı, poeziia äuelden qadyrly.
Jyrdyŋ törkını adamzatty abyzdar basqarǧan ejelgı düniege aparyp tıreledı.
Jyrdyŋ şyǧuy adamzattyŋ ruhani äldiınen bastau alady. Sol ruhani aqparattyŋ jyrlanu dästürı barlyq dınderge arqau bolǧan, sonyŋ basty atributtarynyŋ, nasihaty jyrdyŋ mazmūny men sipatynan tuady.
Eşbır dın özınıŋ sözge qatysty bolmysyn qara sözben bermeidı. Sebebı dın – ruhani bolmys.
Jyrlaidy.Jyr söz ben maqamnan tūrady. Maqamsyz jyr bolmaidy, sondyqtan «jyrlau» degen etıstık qosa jüredı. Ony jyrau tudyryp, jyrşy atqarady. Poeziia sözden ǧana tūrady.
Jyr – poeziianyŋ Daladaǧy körınısı emes, öz aldyna qasiettı janr bolyp ejelden qalyptasqan. Dala - ruhaniiat mekenı, sanaǧa kün körseter oryn emes. Sonysymen ol ruhaniiattyŋ törıne ainalǧan jyrdyŋ jazirasy. Qala - örkeniet mekenı, jyrǧa kün körseter jaily oryn emes.
Tıptı bilerdıŋ sözınıŋ özı qara sözben emes, belgılı bır maqammen şyqqan, ol maqam şyndyqtyŋ ünı, ädıldıktıŋ dybysy bolyp esken. Sonysymen halyqty ūiytqan, sonysymen ädıldıktıŋ aq tuy bolyp jelbıregen. Biler sözın jyrlata, maqamdata söileumen şyndyqty arqau etıp daudy şeşken. Bilıktıŋ ūstyny bolu da osydan bastau alady.
Jyrdyŋ qasietı jyrlaǧanda, tyŋdaǧanda tüleidı, poeziianyŋ qūny jazǧanda, oqyǧanda baǧalanady. Jyrdyŋ qos sqanaty bar: jyr sözı men maqam. Jyr kökte samǧaidy.
Poeziiada jelbezek bar: mätın, sol mätın ärı oidy älpeşteidı. Poeziia sol jelbezekpen mūhitta jüzedı.
Bıreuıne Aua, ekınşısıne Su düleiı tän. Sol sebeptı jyr taza aualy jerde tua bermek, al mūhitqa tüse alatyn oqyrmany bolsa, poeziia küş almaq.
Jyr – aduyn batyr, tabiǧi ortada qūtyryna tuyndaidy, qoǧamǧa borandai yqpal etedı. Poeziia – sūlu qyz, ol özınıŋ ajarymen älemdı tamsandyrady, täntı etedı. Önerdıŋ basqa balasyna jüktı bolady.
Jyr bügınde şala-jansar. Öitkenı ol – äu basta Abyldyŋ ünı men demı bolatyn. Al poeziia ömırdıŋ küibeŋınen oi sauǧan, Qabyldyŋ küiın paş eter öner bolyp qala bermek.
Serık Erǧali, mädeniettanuşy
Ūqsas jaŋalyqtar
