Qazaqstanda ärbır besınşı joǧary bılımdı tülek iä taksişı, iä tamaq tasuşy bolyp jūmys ısteidı.
Oilandyratyn derek. Es jiǧyzatyn şyndyq. Bırden basyn aşyp alaiyq, jan baǧudyŋ kez kelgen zaŋdy jolyna qarsylyq joq.
Aitpaǧym, juyrda oidai bılım granty bölındı, jylda bölınedı. Grant almaǧan künnıŋ özınde taksişı, tamaq tasuşy jıgıtter ata-anasynyŋ qarjysynyŋ esebınen kemı 4 jylyn sarp etıp oqidy. Taksişı ne tamaq tasuşy bolu üşın diplomnyŋ qajetı ne degen zaŋdy sūraq tuady.
Būl nenı bıldıruı mümkın?
1) Proforientasiia naşar, iaǧni oquşylar kım bolǧysy keletının naqty bılmeidı. Ömırlık şeşım kezdeisoq qabyldanady. Būl tūjyrymdy rastau üşın mektep tülekterınıŋ arasynda äleumettık zertteu jürgızu kerek.
2) Diplom alǧan mamandardyŋ bılıktılıgı tömen, iaǧni maman bolyp jūmys ısteuge kvalifikasiiasy jetpeidı, sodan kezdeisoq ıstı mıse tūtady. Būl tūjyrymdy da tereŋ zertteu qajet. Būl oiǧa öz salam türtkı boldy. Mäselen, audarmaşy daiyndaityn universitet köp, alaida audarmaşylar tapşy.
3) Jalpy jūmyssyzdyq — bılımnıŋ emes, eŋ aldymen ekonomikanyŋ mäselesı. Sondyqtan ekonomika ärtaraptanbai, önerkäsıp köbeimei, jastar osylai kezdeisoq jūmysty ıstei bermek.
Şyny kerek, jastardy aiaimyn. Zerthanalarda ǧylymmen ainalysyp, jaŋalyq aşyp, iä bolmasa basqa da qosymşa qūny köp ıspen ainalysudyŋ ornyna jastyq şaǧyn maqsaty tamaq tabudan aspaityn ıske qor qylyp jür. Olardyŋ basym bölıgı, eger bärı bolmasa, qazaqtıldı, qazaq mektebın bıtırgen jastar ekenıne bäs tıgemın. Al sızder ata-analar balalaryn qazaq mektepterıne bermeidı deisızder.
Būl da zertteuge sūranyp tūrǧan ıs. Qazaq jäne orys mektepterın, qazaq jäne orys fakultetterde oqyǧan tülekterdıŋ taǧdyryn tereŋ zertteu qajet. Qai top qanşalyqty mamandyǧy boiynşa jūmys ıstep jür? Qai toptyŋ eŋbekaqysy joǧary? Jäne nege? Öte qyzyq taqyryp.
Ūqsas jaŋalyqtar
