Tolyq emes otbasylar jáne din.
Jýyqta Almaty qalasynda din máseleleri boıynsha aqparattyq-túsindirý tobynyń múshelerine dáris oqydym.
Tyńdaýshylardyń ǵylymı-sarapshylyq deńgeıi joǵary: bilikti mamandar men ǵalymdar tartylǵan.
Talqylaý da qyzyqty ótti. Oıǵa oı qosyldy, túrli tujyrymdar men paıymdar aıtyldy.
Aıtylǵan paıymdardyń ishinde mynadaı pikir erekshe oı saldy: teris dinı aǵymǵa ketýshilerdiń arasynda tolyq emes otbasynan shyqqandar kóp eken.
Shynymen, oılanyp qarasaq, tolyq emes otbasylar (negizinen ajyrasqan otbasylar) - urpaqtar sabaqtastyǵy jetkilikti qamtamasyz etilmegen otbasylar.
Urpaqtar sabaqtastyǵyna qaraı otbasynyń eki tıpi bar: dástúrli otbasy ("ata - áke - bala" urpaqtar sabaqtastyǵy bar) jáne nýklearlyq, ıaǵnı, shaǵyn otbasy ("áke - bala" urpaqtar sabaqtastyǵy).
Dástúrli otbasyndaǵy bala ártúrli áleýmettik rólderdi ıelenedi: bala, nemere, qaıny (baldyz), ini (qaryndas), t.b. Ár róldiń aıasynda bala sol rólge tán minez-qulyq úlgilerin ıgeredi, óziniń túrli suranystaryn qanaǵattandyrady: ata-ájesinen aqyl men meıirim alady, erkeligin shyǵarady, ákesi men sheshesinen úırenedi, ishindegi syryn jeńgesimen bólisedi, aǵasynan (ákesiniń inisinen) jigittiktiń alǵashqy sabaqtaryn alady, psıhologııalyq keńes suraıdy, týystardyń qarjylyq-materıaldyq qoldaýyna ıe bolady, t.s.s. Áleýmettik rólderdiń keńdigi balany jan-jaqty áleýmettendirip, erteńgi úlken ómirindegi túrli qarym-qatynastarǵa daıyndap shyǵarady.
Nýklearlyq otbasynda ondaı múmkindik shekteýli: rólder shekteýli, týystyq sheńber tar, meıirim men qoldaý jetkilikti emes.
Al tolyq emes otbasynda jaǵdaı tipten kúrdeli: qarym-qatynas pen qamqorlyq aıasy óte tar.
Talgat Zhakiyanov
