Aqparattyq zaman saǵat saıyn jańa dúnıelermen tolysýda. Órkenıet udaıy damý ústinde. Tehnologııalar, jańa qoldanystar ǵalamdy jaýlaýda. Sońǵy bes jylda ǵalam qandaı ózgeriske endi? «Adyrna» materıalynda sholý jasap kórelik.
Sońǵy birneshe jylda ǵylymnyń qarqyndy damýy, ınnovaııalyq tehnologııalardyń jasalýyna ákeldi. Kórnekti jetistikterdiń biri kvanttyq bıt (kýbıt) negizinde aqparatty óńdeýge qabiletti kvanttyq kompıýterlerdiń damýy boldy. Bul jańalyq buryn klassıkalyq kompıýterler úshin múmkin bolmaǵan kúrdeli esepterdi sheshýdiń jańa perspektıvalaryn ashady.
Ǵylym álemindegi taǵy bir mańyzdy oqıǵa jasandy ıntellekt (AI) salasyndaǵy revolıýııa boldy. Mashınalyq oqytý jáne tereńdetý kúrdeli derekterdi taldaýǵa, úlgilerdi tanýǵa jáne adamdarǵa jaqynyraq sheshim qabyldaýǵa qabiletti ıntellektýaldy júıelerdi qurýǵa ákeletin kúshti jáne tıimdirek boldy.
Medıına salasynda ınnovaııalyq tehnologııalarǵa aıtarlyqtaı qadamdar jasaldy. CRISPR-Cas9 sııaqty gendi óńdeýdegi jetistikter genetıkalyq aýrýlardy emdeýge jáne ómir súrý sapasyn jaqsartýǵa múmkindik beredi. Bul ǵylymnyń ómirdiń ártúrli aspektilerine qalaı áser etetini týraly shaǵyn sholý ǵana.
Degenmen, aıtarlyqtaı jetistikterge qaramastan, ǵylymnyń damýy etıkalyq máselelerdi de talap etetinin atap ótken jón. Jańa tehnologııalardyń qoǵamǵa jáne qorshaǵan ortaǵa yqtımal áserin eskere otyryp, saqtyqpen qaraý mańyzdy.
Al bilim berý salasynda oqytý úderisi men bilimniń qoljetimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan jańa tehnologııalar belsendi túrde engizilýde. Sońǵy jyldardaǵy negizgi tendenııalarǵa mynalardy jatqyzýǵa bolady:
- Qashyqtyqtan oqytý jáne onlaın platformalar: COVID-19 pandemııasy sııaqty jahandyq oqıǵalardyń áserinen onlaın oqytý platformalaryn paıdalaný keńinen tarady. Buǵan vebınarlar, kýrstar jáne tipti onlaın mektepter kiredi, bul stýdentterge buryn sońdy bolmaǵan jańasha formatta oqýǵa jol ashty.
- Bilim berýdegi jasandy ıntellekt: Bilim berý proesin jekelendirý úshin jasandy ıntellektti paıdalaný. Júıeler stýdentterdiń jeke qajettilikterine beıimdele alady, jeke materıaldar men tapsyrmalar usynady.
- Vırtýaldy jáne tolyqtyrylǵan shyndyq: Interaktıvti bilim berý ortasyn qurý úshin vırtýaldy jáne tolyqtyrylǵan shyndyqty paıdalaný. Buǵan vırtýaldy ekskýrsııalar jáne basqa da ınnovaııalyq oqytý ádisteri kirýi múmkin.
- Bilim berýdegi blokcheın: Ashyqtyqty jáne jetistikterdi rastaýdy qamtamasyz etý úshin blokcheın tehnologııasyn engizý. Bul biliktilikti tekserý jáne ıfrlyq dıplomdardy jasaý kezinde paıdaly bolýy múmkin.
- Mobıldik qosymshalar men bilim berý oıyndary: Oqytýdy, ásirese kishi jastaǵy oqýshylar úshin qyzyqty ári tartymdy etetin oqý baǵdarlamalary men oıyndarynyń paıda bolýy.
Bul tehnologııalar bilimge qoljetimdilikti jaqsartyp qana qoımaıdy, sonymen qatar dástúrli ádisterdi ınnovaııalyq tásildermen biriktire otyryp, tıimdirek oqytýǵasondaı-aq ǵalymdar tárbıelep, ǵylymdy damytýǵa yqpal etedi.
«Adyrna» ulttyq portaly
