Belgili adamnyń belgisiz qalǵan beıiti

7997
Adyrna.kz Telegram

Óskemendikter Abaı Qunanbaıulynyń dosy ári ustazy Evgenıı Mıhaelıstiń qaraýsyz qalǵan beıitin tapqan. Bul týraly abainewskz jarııalady, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly.

Aqparatqa sáıkes, óskemendikter Shyǵys Qazaqstan oblysynyń ortalyǵyndaǵy kóshelerdiń birine aty berilgen Evgenıı Mıhaelıstiń beıitin tabý mindetin alǵa qoıǵan bolatyn. Muqııat izdestirý jumystarynyń nátıjesinde olar Ýshanovskıı zıratynan qaraýsyz qalǵan beıitti taýyp, retke keltirgen.

«Qorshaýdyń ishinen, úıilgen japyraqtardyń astynan áýesqoılar: «Evgenıı Petrovıch Mıhaelıs (1841-1913)» degen jazýy bar qulpytas tapty. Iri qoǵam qaıratkeri, ǵalym, ólketanýshy, aqyn Abaıdyń dosy ári ustazy edi.

Qorshaýda bul memleket qorǵaıtyn eskertkish ekenin kórsetetin belgi bar. Olar japyraq qabatynyń astynan qulpytas taýyp, jerleý ornyn retke keltirý kerek dep sheshti. Biz qurǵaq shópti jáne qalyń japyraqtardy alyp tastadyq. Olar belgini jýǵan kezde, áripter «altyn» bolyp jarqyraıdy. Sońynda biz ózimizdi jaqsy sezinip qaıttyq. Kóp jyldar boıy saqtalǵany anyq, biraq bul adamdar este qalýǵa laıyq», – dedi entýzıastar.

Aıta keteıik, Aq patsha júıesine qarsy bolǵany úshin Semeı qalasyna jer aýdarylǵan Peterbýrgtik saıası tutqyn Evgenıı Mıhaelıstiń qaıtys bolǵanyna 110 jyl tolady.

Mıhaelıs 19 ǵasyrdyń  jetpisinshi jyldarynyń basynda Semeıdiń qoǵamdyq kitaphanasynda Abaımen tanysyp, birneshe jyl qatarynan tyǵyz baılanys jasady. Ol aqyndy Reseıdiń ishki ómirindegi jańalyqtarmen, orys ádebıetiniń úzdik shyǵarmalarymen tanystyrdy, G.Spenser, I.Darvın, t.b. eńbekterin oqyp-úırenýge keńes berdi. 1886 j. Mıhaelıstiń usynysy boıynsha Abaı Semeı oblysy Statıstıka komıtetiniń tolyq múshesi bolyp saılandy. Mıhaelıs 1878 jyldan Semeı oblysy statıstıka komıtetiniń hatshysy bolyp, qalada ólkelik mýzeı men kitaphana ashtyrdy. 1880 jyly Reseı Geografııa qoǵamy Batys Sibir bólimshesiniń músheligine saılandy. Mıhaelıstiń Semeı oblysyn zertteýge arnalǵan eńbekteri Reseı Geografııa qoǵamnyń kezekti basylymdarynda jarııalandy. 1882 jyly Mıhaelıs qyzmet babymen Óskemen qalasyna aýysyp, ómiriniń sońyna deıin jergilikti qazba baılyq pen aýa raıyn zertteýmen shuǵyldandy, gıdrogeologııalyq máselelerdi qarastyrdy

«Abaı ólerinen az ýaqyt buryn ákeme qonaqqa keldi. Dostar birneshe kún boıy qoshtaspady. Abaı shynynda da ǵajap adam, meni qolyna alyp, erkeletetin. Jasóspirim kezimde ákem dosy Abaı Qunanbaıdyń óleńderin, onymen Semeı qalasynyń kitaphanasynda tanysqanyn, Abaıdyń óz betinshe jumys isteýine kómekteskenin aıtyp berdi», - dep jazady Lıýdmıla Hotımskaıa ákesi Evgenıı Mıhaelıs týraly esteliginde.

Pikirler