2025 jyldyŋ 9 tamyzynda Abai oblysy, Semei qalasyndaǧy Şäkärım universitetınde ūly oişyl, aqyn jäne aǧartuşy Abai Qūnanbaiūlynyŋ 180 jyldyq mereitoiyna arnalǧan «ADAMZATTYŊ ABAIY: RUHANİIаT, PARASAT, TANYM» atty halyqaralyq ǧylymi-täjıribelık konferensiia öttı, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.
Irı ǧylymi jäne mädeni oqiǧaǧa Qazaqstannyŋ tükpır-tükpırınen, sondai-aq şetelden belgılı ǧalymdar, qoǧam qairatkerlerı, ädebietşıler men mädeniet ökılderı jinaldy.
Konferensiia barysynda qazaq ruhaniiatynyŋ tarihynda erekşe oryn alatyn maŋyzdy jaŋalyq – Abai Qūnanbaiūlynyŋ akademiialyq tolyq şyǧarmalarynyŋ jinaǧynyŋ tūsaukeserı öttı. Akademiialyq jinaq M.O. Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner institutynyŋ ǧalymdarynyŋ qūrastyruymen, «Atamūra» korporasiiasynyŋ prezidentı Raqymǧali Abrarūly Qūl-Mūhammedtıŋ qoldauymen jaryq körıp, oqyrman qauymǧa jol tartty.
Jinaqty köpşılıkke M.O.Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner institutynyŋ bas direktory, akademik Kenjehan Islämjanūly Matyjanov tanystyryp, eŋbektıŋ ǧylym men ruhaniiat üşın zor maŋyzǧa ie ekenın atap öttı. Sonymen qatar jaryq körgen akademiialyq jinaqtyŋ Abai mūrasyn tereŋ zertteu men bolaşaq ūrpaqqa jetkızudıŋ senımdı ǧylymi negızı ekenıne toqtaldy.
Konferensiianyŋ Şäkärım universitetınde ötken plenarlyq otyrysynda Abai oblysynyŋ äkımı Berık Uäli, QR Ǧylym jäne joǧary bılım ministrı Saiasat Nūrbek, türkolog ǧalym Zifa Alua Mūratqyzy, L.N.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ Basqarma Töraǧasy – Rektory Erlan Bättaşūly Sydyqov
qūttyqtau söz söilep, aqyn mūrasynyŋ ömırşeŋdıgıne toqtaldy. Sondai-aq konferensiiada filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, professor Arap Slämūly Espenbetov, abaitanuşy ǧalym Tūrsyn Jūrtbai, QR Ǧylym jäne joǧary bılım ministrlıgınıŋ Tıl saiasaty komitetınıŋ töraǧasy Erbol Erdembekūly Tıleşov, Türkiia Respublikasy Pamukkale universitetınıŋ professory, PhD Nergiz Birai Abai Qūnanbaiūlynyŋ şyǧarmaşylyq mūrasy jönınde ǧylymi baiandama jasap, abaitanu ǧylymynyŋ özektı mäselelerıne nazar audardy.
Halyqaralyq konferensiianyŋ plenarlyq otyrysyn Şäkärım universitetınıŋ Basqarma Töraǧasy – Rektory Duman Rymǧaliūly Orynbekov jürgızdı. Is-şarada Abaidyŋ ruhani mūrasy, oişyldyŋ zamanaui örkeniettegı orny, onyŋ şyǧarmalaryn zertteudıŋ jaŋa baǧyttary talqylandy.
Konferensiiada aiasynda ūiymdastyrylǧan körmege M.O. Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner institutynyŋ ǧylymi eŋbekterı jäne «Äuezov üiı» ǧylymi-mädeni ortalyǧynyŋ jädıgerlerı qoiylyp, şara qonaqtaryna tanystyryldy.
Jinaqtyŋ basty erekşelıgı – Abai şyǧarmalarynyŋ barlyq qolda bar nūsqalaryn, būrynǧy basylymdaryn, mūraǧattyq jäne qoljazbalyq derekközderdı jan-jaqty salystyra otyryp, tekstologiialyq tūrǧyda ǧylymi negızde tüzetılıp, tüpnūsqaǧa jaqyn qalpyna keltırıluınde.
Basylymǧa aqynnyŋ barlyq öleŋderı men poemalary, qara sözderı, hattary, körkem audarmalary jäne köne qoljazbalarǧa süiene otyryp tüzılgen mätınderı engen. Är şyǧarmaǧa ǧylymi tüsınıktemeler men tıldık, tarihi-mädeni, terminologiialyq eskertpeler qosa berılgen. Sonymen qatar Abai mätınderınde jiı kezdesetın arab, parsy, şaǧatai tılderınen engen sözderge arnaiy lingvistikalyq jäne maǧynalyq tüsındırmeler ūsynylǧan.
Atalǧan jiyn Abai mūrasyna degen ǧylymi qyzyǧuşylyqty küşeitıp qana qoimai, ūlttyq jäne jalpyadamzattyq qūndylyqtardy därıpteu jolynda maŋyzdy qadamǧa ainaldy.
