Jezkıik. Qaraqalpaqstandy basqarǵan qazaq aqyny

7851
Adyrna.kz Telegram

Búgin - Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, kórnekti aqyn Kákimbek Salyqulynyń týǵan kúni.

Birjan sal men Aqan seri, Úkili Ybyraılardyń jolyn jalǵaǵan biregeı daryn ıesi 1932 jyly Soltústik Qazaqstan oblysy Shal aqyn aýdany Eńbek aýylynda dúnıege kelgen.

1955 jyly Máskeýdiń tústi metallýrgııa jáne altyn ınstıtýtyn bitirgennen keıin Jezqazǵan kenishinde ken sheberi bolyp eńbek jolyn bastaǵan.

KSRO Joǵarǵy keńesiniń ekologııa jónindegi komıtetiniń basshysy laýazymyna deıin kóterildi.

Sondaı-aq,  Odaq kóleminde túrli joǵary laýazymdardy atqaryp, Qarqalpaqstandy basqarǵan. 1984 jyly Qaraqalpaq Avtonomııalyq Respýblıkasy oblystyq partııa komıtetiniń birinshi hatshysy bolyp saılandy.

Kóp jyldar Keńes odaǵy Joǵarǵy keńesiniń prezıdıým múshesi boldy Alǵashqy óleńder jınaǵy «Syr» 1977 jyly jaryq kórdi. Sol jyly «Jezkıik» atty jyr jınaǵy orys tiline aýdarylyp jarııalandy. 1981 jyly «Qyrǵyzstan» baspasy onyń «Nurly kúnder» kitabyn qyrǵyz tilinde, 1983 jyly Ǵafýr Ǵýlam baspasy «Jezkıik» jınaǵyn ózbek tilinde shyǵardy.

«Bóketovke rekvıem», «Edelveıs», «Ǵasyrǵa teń bir mezet», «Che Gevara» atty poemalary orys tiline aýdaryldy.
K.Salyqov - «Dala», «Qyran-dar», «Gákký», «Jezkıik», «Eńlikgúl», «Táttimbet», «Dombyra», «Qaraqalpaq», «Kenesarynyń sońǵy sózi» sekildi kóptegen poemalardyń avtory. Sońǵy jyldary onyń «Oıtolǵaq» (2001), «Syrǵaly sonetter» (2001), «Kúzgi shýaq» (2004), «Kúzgi saryn» (2005), «Sensiń el danasy» (2006), «Álemniń segizinshi ǵalamaty» (2006), «Maǵjanǵa taǵzym» (2008) kitaptary jaryq kórdi. V.V.Maıakovskııdiń «V.I.Lenın» poemasyn, A.S.Pýshkınniń óleńmen jazylǵan «Evgenıı Onegın» romanyn, M.Iý.Lermontovtyń, Iý. P. Polonskııdiń, R.Ǵamzatovtyń, Aldan-Semenovtyń, S.Norovchatovtyń, V.Savelevtiń, Ia.Kolastyń, M.Lvovtyń, mońǵol jáne ózbek aqyndarynyń óleńderin qazaq tiline aýdardy.

B.Jumanııazov, N.Tilendıev, Á.Beıseýov, E.Hasanǵalıev sııaqty kompozıtorlar aqynnyń kóptegen óleńderine án shyǵardy. «Jezkıik», «Saǵynysh», «Aqqý áni», «Úsh arys», «Bir aýyz sóz», «Oqjetpes», «Kókshetaý», «Jambyl ata» syndy týyndylary halyq ánine aınalyp ketti.
Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesine úsh márte (IX, X, XI) depýtat bolyp saılanǵan. KSRO Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty. «Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri» qurmetti ataǵynyń ıegeri (2001), Halyqaralyq Q.Sátbaev qorynyń prezıdenti, Qazaqstan Respýblıkasy «Ekologııa» akademııasynyń akademıgi boldy.

Pikirler