Nauryzdyŋ 19-y künı, Euraziia Ūlttyq Universitetınıŋ ǧylymi kıtaphanasy zalynda, ūly küişı häm teatr akterı Äbıken Hasenovtıŋ ömırı men şyǧarmaşylyǧyna arnalǧan "Äbıken Hasenov jäne qazaqtyŋ küişılık älemı" atty alqaly jiyn bolyp öttı, dep habarlaidy "Adyrna" tılşısı Erlan Töleutaidyŋ jelıdegı jazbasyna sıltep.
Alqaly jiynǧa elımızge belgılı ǧylym jäne mädeniet qairatkerlerı sondai-aq teatr tarlandary men däulesker küişıler, atap aitqanda:
Düisen Qaseiınov, QR Mädeniet ministrı (2003–2004), Halyqaralyq TŪRIKSOI ūiymynyŋ Bas hatşysy (2008-2022);
Baqytjan Orazaliev
Euraziia ūlttyq universitetı
Ǧylymi kıtaphanasynyŋ direktory;
Rauşan Nūrtaza, Önertanu ǧylymdarynyŋ kandidaty;
Marat Äbsemetov, Astana qalasyndaǧy Säken Seifullin muzeiınıŋ direktory;
Tılektes Meiramov – Qazaqstan Respublikasynyŋ Halyq ärtısı, Qalibek Quanyşbaev atyndaǧy Akademiialyq teatrdyŋ akterı;
Aitqali Jaiymov – küişı, Qazaqstan Eŋbek sıŋırgen qairatkerı;
Säulebek Jämkenov, – qalamger, jurnalist;
Quandyq Qystaqbai – QR Halyq ärtısı, Qalibek Quanyşbaev atyndaǧy teatrdyŋ körkemdık jetekşısı;
Qalken Qasymov – küişı;
Bolathan Täşımov – küişı, QR mädeniet qairatkerı;
Qairat Aitbaev – küişı, iuzykatanuşy, Mädeniet salasynyŋ üzdıgı;
Rüstem Nürken – küişı, muzykatanuşy, Qazaqstan Respublikasynyŋ Mädeniet qairatkerı;
Ardabi Mäulıt – küişı, muzykatanuşy, PhD doktory;
Riza Älmūqanova – filologiia ǧylymdarynyŋ doktory;
Nesıbeldı Äbdırahmanova, «Äbıken» kıtabynyŋ avtory;
Erlan Töleutai, jiyn moderatory t.b. qatysty.
Kelgen qonaqtar äuelı Äbıken Hasenūlynyŋ ömırı men şyǧarmaşylyna arnalǧan arnaiy körmenı tamaşalady. Körmenı Almatydan jetkızgen ärı ūiymdastyrǧan Mūhtar Äuezov atyndaǧy Qazaq Ūlttyq drama teatrynyŋ muzei jetekşısı Nargiz Tamabekova Äbıkennıŋ ärbır qūjaty men fotosuretterın jiynǧa qatysuşylarǧa täptıştei tanystyrdy.
Mūnan soŋ, "Äbıken" kıtabynyŋ tūsauy kesıldı.
Jiynda moderator bolǧan Erlan Töleutai alqaly otyrystan keiın Facebook jelısındegı paraqşasynda:
"... Odan ärı jalǧasa tüsken alqaly jiynnyŋ alǧaşqy sözı Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen öner qairatkerı, professor Düisen Qaseiınovke berıldı. Düisen Qorabaiūly atalǧan jiynǧa arnaiy baiandama daiyndap äkelgen eken. Aǧanyŋ türık, orys tılderınde jasaǧan baiandamalary men aitqan sözderın türlı bas qosu jiyndarda alystan-jaqynnan tyŋdap jüruşı edık, memlekettık tılde jasaǧan būl jolǧy baiandamasyn däl janynda otyryp tyŋdaudyŋ sätı tüstı.Älemdık häm qazaqtyq muzyka önerınıŋ tereŋ bılgırı Düisen Qorabaiūly, küişı Äbıken jaily oilaryn ortaǧa sala kelıp, qazırgı küi önerınıŋ kökeikestı mäselelerıne de toqtaldy. Muzyka professorynyŋ būl jiynǧa arnaiy kelıp qatysuy alqaly bas qosudyŋ märtebesın köterdı. Jiyn üstınde Düisen Qorabaiūlynyŋ Qaraǧandy şaharynan kele jatqanyn, onda Tättımbet atyndaǧy muzyka kolledjınıŋ studentterıne küişı Sembek Aidosūly atyndaǧy stipendiia taǧaiyndap qaitqanyn estıp, kädımgıdei marqaiyp qaldyq. (Sembek Aidosūly – halyq küişısı. 1931 jylǧy Şet öŋırınde bolǧan "Küişıler qyrǧyny" kezınde GPU jendetterı Jambyl oblysyndaǧy Han tauynda quyp jetıp, atyp öltırgen).Sondai aituly ıs-şaranyŋ bırı 2015 jyly Astana qalasynda öttı. Ol ICTMD halyqaralyq dästürlı muzyka jäne bi keŋesınıŋ 43-şı Düniejüzılık forumy. Forumdy özım basşylyq etken TÜRKSOI Halyqaralyq ūiymy, Qazaq ūlttyq öner universitetı, Bılım jäne ǧylym, Mädeniet ministrlıkterımen bırlesıp ūiymdastyrdyq.ICTMD – 1947 jyly IýNESKO janynan qūrylǧan Dästürlı muzyka men bi jönındegı halyqaralyq keŋes. Dästürlı muzykamyzdy, sol salada qyzmet jasap jürgen ǧalymdardy ICTMD halyqaralyq ūiymyna jaqyndatudyŋ osylaişa jolyn saldyq dei alamyz. Dästürlı muzykany qorǧamasa, memlekettık tıptı halyqaralyq ICTMD syndy ūiymdar arqyly saqtap qalmasaq jahandanu degen ajdahaǧa jūtylyp ketetındei.Älbette, dästürlı muzykany saqtap, qorǧau üşın är halyqtyŋ öz ışınen şyqqan jankeştı ǧalymdar men önertanuşylardyŋ kömegıne jügınemız. Sol sebeptı bız ūiymdastyrǧan memlekettık jäne halyqaralyq deŋgeidegı ıs-şaralarda otandyq ǧalymdardyŋ nazaryn dästürlı önerge būryp, osy saladaǧy kökeitestı mäselelerdı köteruıne jaǧdai jasap kelemız.Bügıngı Äbıken Hasenovke arnalǧan şara aiaqsyz qalmauy kerek. Osydan bırneşe jyl būryn jazuşy Tölen Äbdıktıŋ «Körşı» atty ǧajap äŋgımesın oqyp edım. Äŋgıme Äbıken küişınıŋ «Qoŋyr» küiı jaiynda. Äbıkennıŋ talantyn tanyǧan klassikke alǧys aitamyz. Bıraq, Äbıkendı ädebi orta, önertanuşy, küişıler ǧana tanityndai körınedı. Jaŋaǧy «Körşı» äŋgımesın pesaǧa ainaldyrsa, nemese kino tuyndy jasasa qalai bolar edı? Ol nasihat. Qoryta aitqanda Äbıken mūrasyn tanu arqyly öz mädenitımızge boilaimyz, Äbıkennıŋ ömırbaianyn bılu arqyly talai syryn ışıne bögıp jatqan zūlmat zamannyŋ keipın tanimyz.Qadırlı dostar! Bügıngı kün men üşın este qalarlyq oqiǧa der edım. Sebebı, konservatoriia rektory bop tūrǧan kezımde dästürlı önerpazdardy oqu ordasyna şaqyryp jas jetkınşekterge ailap sabaq beruın qamtamassyz etken edım. Olardyŋ ışınde Maǧauiia Hamzin, General Asqarov, Tölegen Mombekov, Rysbai Ǧabdiev syndy öner tarlandary bar edı. Önerdıŋ öz deŋgeiınde jalǧasuy üşın has önerpazdy körgennen artyq qandai joly bar?" - dep jazdy.
Ūqsas jaŋalyqtar
