Osydan 3-4 jyl būryn jasandy intellekt terminı elımızde keŋınen qoldanyla bastady. ChatGPT esıŋızde şyǧar? Halyq zamanaui tehnologiianyŋ kömegımen bırşama mäselesın şeşıp jürdı. Bırı jasandy intellektıge sūraq qoiyp, keŋes sūrasa, endı bırı tarihi tūlǧalardyŋ obrazdaryn qūrastyryp jatty. Köbıne ǧylymi jäne tehnologiialyq baǧytta, ärı paidaly instrument retınde qoldanylyp kelgen jasandy intellekt bügınde şyǧarmaşylyq baǧytta da tūsauyn kestı. Būl sözımızge dälel – Sarauen jobasy.
Sarauen – Eŋ alǧaşqy Qazaq AI änşısı. Negızın qalauşy – Altynbek Mūratūly. Bügınde avtordyŋ «Nemere», «Dostar», «Alatau», «Qazaq ünı», «Tuǧan jer», «Apa», «Sen anasyŋ», «Saltanat» jäne «Toi» atty änderı bar.
«Qazır AQŞ-tyŋ Boston qalasynda tūramyn. Köbıne jasandy intellekt jäne nanotehnologiia salasynda ǧylymi zertteu jasaimyz. Äkem ünemı öleŋ jazatyn. Sol äkemnıŋ anama, nemeresıne arnaǧan öleŋderın än retınde şyǧarsam degen armanym bolǧan. Jasandy intellekt salasynda osy mümkındık tudy.
Būnyŋ ekı maqsaty bar. Bırınşısı – jasandy intellektınıŋ jalpy mümkındıkterın özımızdıŋ qazaqtarǧa jäne qazaq tıldı auditoriiaǧa körsetu. Ekınşısı – özımızdıŋ aqyndarymyzdyŋ öleŋderın, qaǧaz betıne tüsken, alaida aitylmai qalǧan öleŋderdı jaŋadan äuen qylyp şyǧaryp, solardy jandandyryp, qazaq elıne jäne älemge tanystyru», – deidı joba turaly Altynbek Mūratūly.
Onyŋ aituynşa, būl joba bır qana batyrmanyŋ kömegımen jasalǧan närse emes.
«Mätınnen äuenge degen tehnologiialar endı-endı jaŋaryp kele jatyr. Būl älı de jaqsarady. Bırneşe äuen jazatyn veb-saittar bar. Būryn mätınnen sözge bolsa, endı mätınnen audioǧa degen joldy adamdar damytyp jatyr. Bız būl jobany resmi API alyp jasadyq. Qazır qoldanyp jatqan negızgı ekı-üş joly bar. Jalpy köpşılık bıletın MIT-daǧy AI programmalaryn qoldanyp jasadyq», – deidı ol.
Öleŋnıŋ sözderı joba avtorynyŋ äkesı Mūrat Mamilanyŋ öleŋderınen alynǧan. Al äuennıŋ avtory jasandy intellekt Saräuen bolyp tūr. Saräuen muzykasyn özı jazady jäne oryndaidy. Aǧylşynşa prompt engineering degen termin bar. Būl – äuennıŋ myna jerın bylai ait, myna jerınde rok (nemese pop) stilınde ait degen nūsqaulyq beru. Osy bölıgın avtordyŋ özı jasaǧan.
Sonymen qatar Altynbek Mūratūly jobanyŋ jäne özınıŋ alǧa qoiǧan maqsattary turaly aityp öttı.
«Alǧa qoiǧan jospar köp. Mysaly, Saräuen – äiel änşı. Endı bızde er änşımız bar. Aty – Mirasai. Onyŋ Saräuenmen bırge aitqan änı bar. Kelesı maqsatymyz Saräuen men Mirasaidyŋ änderın şyǧaru. Būl änder jasalyp qoiǧan. Bıraz uaqyttan keiın jariialaimyz. Mirasaidyŋ jeke albomyn şyǧaru da oida bar.
Qazaqtyŋ aqyndarynyŋ öleŋderın osy änşılerımız arqyly tūraqty türde jariialaudy josparlap otyrmyz. Basqa änşılermen de kollaborasiia jasauǧa qarsy emespız. Özım än aitqysy kelgen jıgıtterge bırneşe öleŋge tegın äuen jazyp berdım. Jalpy bız qazaqtarǧa jasandy intellekt salasynda kömektesu arqyly qazaq AI degen platforma qūryp, bırşama jūmystardy bastap jatyrmyz. Endıgı jospar – Saräuennıŋ albomyna jasandy intellekt arqyly video jasau», – deidı ol.
Jobanyŋ aty avtordyŋ 10 jastaǧy qyzynyŋ qūrmetıne qoiylǧan. Onyŋ esımı – Sara. Saranyŋ äuenı bolsyn degen nietpen Saräuen dep atalǧan. Al jıgıt änşı Mirasaidyŋ esımı 6 jastaǧy ūly Mirastyŋ atymen atalady.
Qazırde jasandy intellekt qazaq tılınde söileude şorqaqtyq tanytady. Osy oraida avtordan jobany jasauda qandai qiyndyqtar men kedergılerge ūşyraǧanyn sūrap bıldık.
«Qazır jasandy intellekt qazaqşa jaqsy söilemeidı. Jasandy intellekt AI model-der qazaqşada jaqsy daiyndalmaǧan. Bazasy tolyq emes. Bıraq joǧaryda aityp ötkendei, būl salada prompt engineering degen bar. Mūnda sız jasandy intellektıge sözben jaqsylap tüsındıresız. Mynany bylai jasa dep naqty qadam-qadamymen aitasyz. Sol kezde osyndai önımder ömırge keledı. Bıraq qazaqşa ärıpterdı de oǧan tüsındırıp aitu kerek. Keide ol orysşa aksentpen aituy mümkın. Sol sebeptı de qazaq tılındegı önım ekenın negız retınde aitu maŋyzdy. Osyndai qiyndyqtar kezdesedı. Bıraq būl köp keşıkpei şeşıletın mäsele dep oilaimyn», – deidı Altynbek Mūratūly.
Aita keteiık, bügınde Saräuen men Mirasaidyŋ bırge aitqan «Alaş Elım», «Sezım», «Sauyt» jäne «Elım» änderı jaryq kördı. Sonymen qatar «Sauyt» änı QR Arnaiy Operasiialar Küşterınıŋ resmi Änūrany bolyp bekıtıldı.
Aqmaral Bereket
