Almaty qoǧam belsendılerı: tau klasterı tūraqty turizmnıŋ qozǧauşy küşıne ainaluy tiıs

2948
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2025/05/3e22180a-c18e-4256-8f2f-bd9eb1c3ee6e-960x500.jpeg?token=9f7df62fd99d5fc0248dbec557672b62
Premer-ministr Oljas Bektenov Almatyǧa jūmys sapary barysynda Almaty tau klasterı aumaǧyn tıkūşaqpen aralap kördı. Sonymen qatar jauapty memlekettık organdar men ūiymdar basşylyǧy jäne otandyq, halyqaralyq sarapşylar qoǧamdastyǧy ökılderınıŋ qatysuymen salany odan ärı damytu mäselelerı boiynşa keŋes ötkızdı. Almaty qalasynyŋ äkımı Erbolat Dosaev, «Bäiterek» ŪBH» AQ basqarma töraǧasy Rustam Qaraǧoişin, tau şaŋǧysy industriiasynyŋ älemdık jetekşı kompaniialarynyŋ ökılderı: Horwath HTL (AQŞ) serıktesı Sinişa Topalovich, Stem International (Fransiia) bas direktory Vinsent Tassar, PGI management (Andorra) prezidentı Joan Viladomat  tau turizmın damytu josparlaryn tanystyrdy. Almaty tau klasterın keşendı damytu maqsatynda keşendı jospar äzırlendı, oǧan säikes Türgennen Qaskeleŋge deiıngı keleşegı zor 3 basym aimaq – şyǧys, ortalyq jäne batys aimaqtary aiqyndaldy. Onda älemdık deŋgeidegı infraqūrylym jäne halyqqa qoljetımdı 300-den 700 şaqyrymǧa deiıngı tau şaŋǧysy trassalaryn salu közdelgen. Bır ǧana ortalyq aimaqta kötergışter sanyn 16-dan 58-ge deiın köbeitu josparlanyp otyr. Mūndai şaralar nätijesınde ötkızu qabıletın 5,6 esege – täulıgıne 6 myŋ adamnan 34 myŋ adamǧa deiın arttyryp, 10 myŋnan astam jaŋa jūmys oryndaryn aşu kütılude. Almaty tau klasterı 2029 jylǧa qarai Ortalyq Aziiadaǧy jyl boiy jūmys ısteitın eŋ ırı turistık jobaǧa ainalady dep josparlanuda. Amerikalyq Horwath HTL kompaniiasynyŋ serıktesı Sinişa Topalovich jospardy jüzege asyru Almatyny jyl boiyna jūmys ısteitın, älemdegı jetekşı kurorttarmen salystyruǧa bolatyn tau turizmı baǧytyna ainaldyruǧa mümkındık beretının atap öttı. Strategiialyq maqsat – tabiǧat, bos uaqyt, sport pen mädeniettı bırıktıretın Almaty Mountains Destination bıregei turistık brendın qalyptastyru. Basym baǧyttardyŋ bırı – körnektı turistık obektıler qūru, aspaly joldar jüiesın, qonaq üi jäne sport infraqūrylymyn damytu. Premer-ministr Şymbūlaq, Oi-Qaraǧai, Pioner, Qimasar jäne Butakovka siiaqty ortalyq aimaqty damytu josparlarymen tanysty. Fransuzdyq Stem International kompaniiasynyŋ bas direktory Vinsent Tassar qysqy turizmmen qatar jazǧy infraqūrylymdy damytuǧa – velo jäne jaiau jürgınşıler joldaryn qalyptastyruǧa, belsendı demalys oryndaryn, glamping, etno-qonaqüiler nysandaryn saluǧa jäne ekologiialyq taza kölıktı ıske qosuǧa basa nazar audarylǧanyn atap öttı. Ornyqty damu standarttaryn, onyŋ ışınde jaŋartylatyn energiia közderın paidalanudy jäne qorşaǧan ortanyŋ sifrlyq monitoringın engızu josparlanyp otyr. PGI Management kompaniiasynyŋ prezidentı Joan Viladomat jalpy ūzyndyǧy 65 şaqyrymnan asatyn trassalary bar Qūmbel şyŋy men «Kök-Jailau» şatqalyn qamtityn tau şaŋǧysy kurorty Almaty SuperSki tūjyrymdamasyn tanystyrdy. Almaty SuperSki jobasynyŋ jetekşısı Tomas Tor Iensen barlyq trassanyŋ jartysyna juyǧy şaŋǧy tebudı bastaǧan jaŋadan üirenuşılerge arnalatynyn, būl jappai şaŋǧy mädenietın qalyptastyruǧa jaǧdai jasaitynyn atap öttı. Sonymen qatar qūrylystyŋ ekologiialyq tazalyǧy men inkliuzivtı infraqūrylymdy qalyptastyruǧa erekşe nazar audaryluda. «Tūraqty damu – bızdıŋ kompaniianyŋ maŋyzdy basymdyqtarynyŋ bırı. Bız tabiǧat pen ekologiiany saqtaudyŋ qanşalyqty maŋyzdy ekenın tüsınemız. Sondyqtan bız qazu jūmystaryn barynşa azaitamyz, kötergışter men trassalar salu kezınde ekojüienı būzbai, tabiǧi landşaftty saqtaimyz. Bız tau şaŋǧysy kurorty barşaǧa – balalarǧa, eresekter men mügedektıgı bar jandarǧa qoljetımdı boluy kerek dep esepteimız. Barlyq kötergışter barlyq sanattaǧy adamdar paidalana alatyndai etıp jasalady», — dep atap öttı Tomas Tor Iensen. Tūsaukeserden keiın Almaty tau klasterınıŋ damu perspektivalary boiynşa pıkır almasu öttı. Sarapşylar qauymynyŋ atynan «Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq şaŋǧy qauymdastyǧy» ZTB bas hatşysy Asqar Uäliev, «PANA ASIA» JŞS baiqau keŋesınıŋ töraǧasy Nūrjan Niiazaliev, «ECO Network» negızın qalauşy, Almaty qalasy Qoǧamdyq keŋesınıŋ jäne ECOJER qauymdastyǧynyŋ müşesı Evgenii Mūhamedjanov söz söiledı. Asqar Valeev jūmys ıstep tūrǧan tau şaŋǧysy kurorttarynyŋ, atap aitqanda, Şymbūlaqqa keluşıler sanynyŋ şamadan tys artqanyn atap öttı, būl sportşylardyŋ käsıbi daiyndyq mümkındıkterın şekteidı. Halyqaralyq jarystardy ötkızu jäne jattyǧular üşın zamanaui infraqūrylym qūru qajettıgı atap ötıldı. «Kök-Jailau jobasy erekşe nazar audaruǧa laiyq. Ol ekologiialyq ornyqty damu qaǧidattaryna, tabiǧi resurstardy sauatty paidalanuǧa negızdelgen. Bügınde bükıl älem osy baǧytta jyljyp keledı. Soŋǧy talqylaudan keiın «Kök-Jailau» jobasy toqtatyldy, bıraq soǧan qaramastan bız bükıl älemde, äsırese, bızdıŋ öŋırde ülken damudyŋ jürıp jatqanyn bılemız. Şeşuşı qadam jasaityn uaqyt jettı. Şymbūlaq pen Oi-Qaraǧai tau kurorttaryn bırıktıreiık, olardyŋ arasynda ornalasqan şaǧyn demalys oryndarynyŋ barlyǧyn damytaiyq. Bız Almaty tau klasterın, onyŋ ışınde «Kök-Jailau» jobasyn damytamyz», — dep atap öttı Asqar Valiev. Nūrlan Niiazaliev turister aǧynynyŋ artuy ekojüienı saqtauǧa, keluşılerdıŋ jailylyǧy men qauıpsızdıgın qamtamasyz etuge, sondai-aq tabiǧi aumaqtarǧa jüktemenı bırkelkı böluge mümkındık beretın zamanaui jäne oilastyrylǧan şeşımderdı talap etetının atap öttı. Evgenii Mūhamedjanov tau klasterındegı jobalardy jüzege asyru kezınde ekologiialyq aspektılerdı eskeru qajettıgıne toqtaldy. Barlyq prosestıŋ aşyqtyǧyn, tabiǧatty qorǧau normalarynyŋ saqtaluyn jäne jūrtşylyqpen özara ıs-qimyldy qamtamasyz etu maŋyzdy. Jiyndy qorytyndylai kele, Premer-ministr Almaty tau klasterın damytu boiynşa ūsynylǧan täsılderdı de oŋ atap öttı. Memleket qūrylys kezınde, sapa men baqylaudy qamtamasyz etu, onyŋ ışınde ekologiialyq mäseleler boiynşa jauapkerşılıktı özıne alady. İnfraqūrylymnyŋ inkliuzivtılıgıne erekşe nazar audaryldy. Bügıngı taŋda turizm jäne saiahat sektorynyŋ älemdık JIÖ-ge qosqan ülesı 10%-dan asady, aqşalai türde būl $11 trln-nan joǧary. Sondai-aq 300 mln-nan astam adamdy jūmyspen qamtamasyz etıp otyr, iaǧni, ärbır törtınşı jaŋa jūmys orny – osy sektorǧa tiesılı. «Qazaqstanda Prezident Qasym-Jomart Toqaevtyŋ basşylyǧymen elımızdı jaŋǧyrtu, onyŋ ışınde ekonomikany ärtaraptandyru, şikızatqa täueldılıkten arylu boiynşa auqymdy jūmystar jürgızılude. Qazırgı uaqytta joǧary deŋgeide öŋdelgen önım öndıru boiynşa köptegen önerkäsıptık ırı jobalar, sondai-aq auqymdy infraqūrylymdyq jobalar ıske asyryluda. Osyǧan orai, menıŋ oiymşa, turizm salasynyŋ qarqyndy damuy baiqalady. Qazaqstan laiyqty turistık baǧyttardyŋ bırıne ainaluǧa müddelı. Onyŋ üstıne bızde ülken artyqşylyq bar – būl bızdıŋ taularymyz. Älemdık sarapşylar Almatynyŋ taulary älemdegı eŋ üzdık taulardyŋ bırı ekenın atap öttı. Sondyqtan taiau jyldary älemdık deŋgeidegı biık tauly demalys ornyn salu şaralaryn qolǧa aludy közdep otyrmyz. Qazır josparlar tanystyryldy. Keşendı josparda Almaty tau klasterın şyǧystan batysqa qarai Talǧardan bastap Qaskeleŋge deiın damytu közdelgen. Jalpy, būl taulardyŋ äleuetı bızge 700 şaqyrymǧa deiın şaŋǧy trassalaryn saluǧa mümkındık beredı. Memleket infraqūrylymdy: kölık infraqūrylymyn, joldar, kommunikasiialar, tau şaŋǧysy infraqūrylymyn salu boiynşa şyǧyndardy öz moinyna alady. Sonda daiyn infraqūrylymǧa biznes pen investisiia mındettı türde keledı. Mamandardyŋ aituynşa, tau infraqūrylymyna salynǧan 1 dollar kurorttyq infraqūrylymǧa 2 dollar jeke investisiia tartady. Būl – ekonomikamyzdy ärtaraptandyruǧa zor mümkındık. Atalǧan joba Almaty qalasy men Almaty oblysynyŋ ǧana emes, bükıl elımızdıŋ ekonomikalyq landşaftyn tübegeilı özgertedı. Qazırdıŋ özınde qūrylysty jobalau jūmystary jürıp jatyr. Mamandar ıstı infraqūrylymy barynşa damyǧan Ortalyq aimaqtan bastaǧan jön deidı. Ortalyq aimaq, öz kezegınde, qazır jūmys ıstep tūrǧan Oi-Qaragai demalys aimaǧynan bastap, Pioner, Butakovka, Qimasar şatqaly, Şymbūlaqpen bailanystyruǧa mümkındık beredı. Şymbūlaq damudyŋ ekınşı kezeŋın bastaidy. Bız būl jūmysty mūzdyqtarǧa jaqynyraq köterılıp, batysqa qarai – Qūmbel şyŋy men Kök Jailau şatqalyna deiın jetkızemız. Būl – öte auqymdy joba bolmaq», — dedı Oljas Bektenov. Bügıngı taŋda turizm Almatynyŋ jalpy öŋırlık önımınıŋ 3,9%-yn qūraidy, 83 myŋnan astam adamdy jūmyspen qamtamasyz etıp otyr. 2024 jyly qala 2,3 mln-nan astam turistı qabyldady, onyŋ 680 myŋnan astamy – şeteldıkter. Turizm sektory ekonomikasynda da tūraqty ösım baiqalady: turistık qyzmet körsetu kölemı 30%-ǧa, salyq tüsımderı ekı esege artty. Auqymdy jobalardy jüzege asyru jäne zamanaui infraqūrylymdy qūru qala men elımızdıŋ öŋırdegı jetekşı turistık ortalyq retındegı ūstanymyn nyǧaituǧa mümkındık beredı. Almaty tau klasterı jyl boiy jūmys ısteitın turizmnıŋ alǧaşqy ırı jobasy bolmaq. Turizm jäne sport ministrlıgınıŋ mälımetınşe, Şyǧys Qazaqstan oblysynyŋ Ridder qalasynda tau şaŋǧysy kurorttaryn odan ärı damytu josparlanuda. *** Mūnda Medeu EKO parkı keşenı tūjyrymdamasy tanystyryldy. Joba Almatynyŋ halyq eŋ köp keletın körıktı jerlerınıŋ bırın keşendı abattandyruǧa baǧyttalǧan. Keluşıler sanynyŋ boljamdy ösuın eskere otyryp, otbasylyq jäne belsendı demalys üşın tolyqqandy infraqūrylymy bar zamanaui landşafttyq saiabaq qūru közdelgen. Sonymen qatar Oljas Bektenovke zamanaui turizm infraqūrylymyn qalyptastyruǧa baǧyttalǧan jobalar ūsynyldy. «Gorelnik» keluşıler ortalyǧy ıske qosyldy jäne Jumbaq Jol jaiau jürgınşıler joly aşyldy. Ötkızu qabıletı bar aspaly köpır salu jūmystary jürgızılude. Köpırdıŋ jük köteru qabıletı 20 tonna, jürgınşıler sany – täulıgıne 10 myŋ adam. Nysandy osy jyldyŋ şılde aiynda aiaqtau josparlanuda. Sondai-aq investisiialyq jobany ıske asyru şeŋberınde jaiau jürgınşılerge arnalǧan aspaly köpırı bar oquşylardyŋ sport kluby, avtobustarmen tasymaldau keşenı, ESO Resort jäne qonaq üiler salynady.
Pıkırler