Taǵyr-taıyq. Ejelgi túrkiler qurbandyq shalǵan ba?

2796
Adyrna.kz Telegram

D.Banzarov pen K.Iakovlevtiń pikirlerin negizge alǵan L.Gýmılev taǵyr-taıyq ádet ǵurpy boıynsha túrkilerdiń kók Táńirge syıynýy arýaqtarǵa syıynýynan joǵary turady dep esepteıdi. Taǵyr-taıyq dástúrinde búkil qaýym erleri jıylyp, táńiri qurmetine qurbandyq shalady. Soıylǵan mal eti túgel taratylyp, qurbandyqtyń aıaǵy úlken toıǵa ulasady.

L.Gýmılev taǵyr-taıyq dástúrinde adam rýhynan joǵary qudiret kúshine tabynýshylyqqa basa nazar aýdaryp, ol qudiret kúshin «jaryq» dep kórsetedi. Aqylǵa-oıǵa táýelsiz adam ómirindegi rýhanı qajettilikter «taǵyr-taıyq» ispetti qurbandyq shalýmen tolysady. Bul qajettilik adamnyń psıhologııalyq álsizdiginen týyndaǵan áreket emes, onyń máni odan da tereńde jatyr. Sonymen, túrkiler kókke, Kún men Aıǵa joǵarydan shapaǵat beretin kúsh esebinde tabynýmen qatar, ata-baba rýhyn da qasterlegen. Adam jer men kóktiń aıasynda dúnıege kelip, sonyń aıasynda ómirden ótedi. Iaǵnı táni jer-ana qoınaýyna qoıylsa, rýhy kókke kóteriledi. «Arýaqtar óziniń urpaqtaryna qıynshylyqta súıener súıenish bolǵan. Sondyqtan soǵys shaıqasyna kirgende, at báıgeden kele jatqanda jáne palýan kúresiniń julqysynda ata-babalarynyń atyn uran etip shaqyryp, olardyń arýaǵynan medet kútken». Táńirge shalynǵan qurbandyq ata-baba rýhyna da tıesili etilgen.


«ADYRNA».

 

Pikirler