Ózim Ózbekstanda týdym, 14 jasyma deıin Ózbekstanda óstim. Ózbek aǵaıynnyń jaqsylyǵy kóp. Bertinge deıin, aýylǵa barǵan saıyn burynǵy balalyq shaǵym ótken qarashańyraqqa soǵamyn. (Byltyr, bıyl bara almadym...) Ár bólmege kirip, 2-3 mınýt bógelemin, tipti, óz bólmemde, zalda, kýhnıada uzaǵyraq otyryp qalamyn... Bizdiń úıde turyp jatqan Nıgora ár barǵanymda biz órmelep tóbesinen túspeıtin tut aǵashynyń kóleńkesine ne bastyrmaǵa dastarhanyn jaıyp, qaýyn-qarbyzyn soıyp, "ıahshımısız, hosh keldińiz!" dep, qushaq jaıa qarsy alady. "Sáýle keldi" dep kórshilerge habarlap úlgeredi... Eki jaqtaǵy kórshiler de jınala qalyp, qushaqtasyp kórisip, keıbiri, tipti, ótken kúnderge degen saǵynyshtan, qýanyshtan kózine jas alyp jatady... "qazaqtar berekemiz edi... beker kóshti... qazaqtar ketkeli aýylymyz jutań tartyp qaldy..." dep ókinishterin aıtyp jatady...
Halyq - qaı jerde de halyq. Bir-birine laıyqty syı-qurmettiń qandaı bolaryn jaqsy biledi...
Tatý-tátti ulttar arasynda nege arazdyq týady? Nege daý shyǵady?
Másele taǵy da bılikke kep tireledi...
Mysaly, óz qazaǵyn áreń qabyldaıtyn, qabyldaǵanymen máselesin sheshýge qulyqsyz bolatyn, óz qazaǵyna "tynysh júrińder, aýyzdaryńdy ashpańdar, ultarazdyq týdyrmańdar!.." deıtin aýdan ákimi qasyna úsh-tórt "shópke tysharyn" ertip, keshtetip ózbektiń (ne tájiktiń) úıine qonaqqa baryp, palaýyn jep, kók shaıyn iship, olarǵa "kredıt alyńdar, marhabat, ózim kómektesemin, 30 mln teńgege deıin esh kedergisiz alasyńdar... 50-100 gektar jer arenda ma, alyńdar..." dep, myrzalyq tanytyp, al qazaǵy 1 mln tg kredıt ala almaı, kedergiden kedergi bop júrse; arendaǵa jer alý qıynnyń qıyny bolsa....
Qazaq aýyldaryna 15 jyldan beri "áne salynady, mine salynady" degen mektep pen jol salynbaı, ózbek aýylyna bir-aq jylda 3 mektepke tatıtyn mektep salyna qalsa...;
Joldary shurq tesik bolǵan qazaq aýyldaryna jyldar boıy tóselmegen asfalt, salynbaǵan jol kórshi ózbek aýyllarynda kezek-kezek tóselip, tep-tegis bop jatsa...
Al jergilikti ýchaskovyı polısaıdan bastap, RÝVD, prokýratýra, UQK.... bári óz qazaǵyn jabylyp "janshyp", ózgelerdiń aldynda qurdaı jorǵalasa, ultarazdyq týmaǵanda qaıtedi?
Kez-kelgen bılik dıskrımınaııa jasamaı, halyqpen tepe-teńdikte, garmonııada, balansta jumys istese, qazaqtan asqan baýyrmal halyq joq. Qazaq eshqashan sebepsizden sebepsiz "ultshyldyq áńgime" kóterip, shý shyǵarmaıdy. Ábden óz shonjarlary basynyp, kózge ilmeı, adamsyń ba demeı, ógeılik kórgendikten eńsesi ezilip, basylyp ketkenine kúıingendikten ǵana bas kóterýi múmkin...
Al Ózbekstandaǵy qazaq mektepteri jabylyp, qazaqtar ǵasyrlar boıy mekendegen ata qonysynan - Atamekeninen jappaı Qazaqstanǵa aýa kóshkeni óz aldyna bir tarıh, bir tragedııa bop qalatyny sózsiz...
Sáýle Ábildahanqyzynyń jazbasynan
Foto: Qamshy.kz
