Özım Özbekstanda tudym, 14 jasyma deiın Özbekstanda östım. Özbek aǧaiynnyŋ jaqsylyǧy köp. Bertınge deiın, auylǧa barǧan saiyn būrynǧy balalyq şaǧym ötken qaraşaŋyraqqa soǧamyn. (Byltyr, biyl bara almadym...) Är bölmege kırıp, 2-3 minut bögelemın, tıptı, öz bölmemde, zalda, kuhniada ūzaǧyraq otyryp qalamyn... Bızdıŋ üide tūryp jatqan Nigora är barǧanymda bız örmelep töbesınen tüspeitın tūt aǧaşynyŋ köleŋkesıne ne bastyrmaǧa dastarhanyn jaiyp, qauyn-qarbyzyn soiyp, "iahşimisiz, hoş keldıŋız!" dep, qūşaq jaia qarsy alady. "Säule keldı" dep körşılerge habarlap ülgeredı... Ekı jaqtaǧy körşıler de jinala qalyp, qūşaqtasyp körısıp, keibırı, tıptı, ötken künderge degen saǧynyştan, quanyştan közıne jas alyp jatady... "qazaqtar berekemız edı... beker köştı... qazaqtar ketkelı auylymyz jūtaŋ tartyp qaldy..." dep ökınışterın aityp jatady...
Halyq - qai jerde de halyq. Bır-bırıne laiyqty syi-qūrmettıŋ qandai bolaryn jaqsy bıledı...
Tatu-tättı ūlttar arasynda nege arazdyq tuady? Nege dau şyǧady?
Mäsele taǧy da bilıkke kep tıreledı...
Mysaly, öz qazaǧyn äreŋ qabyldaityn, qabyldaǧanymen mäselesın şeşuge qūlyqsyz bolatyn, öz qazaǧyna "tynyş jürıŋder, auyzdaryŋdy aşpaŋdar, ūltarazdyq tudyrmaŋdar!.." deitın audan äkımı qasyna üş-tört "şöpke tyşaryn" ertıp, keştetıp özbektıŋ (ne täjıktıŋ) üiıne qonaqqa baryp, palauyn jep, kök şaiyn ışıp, olarǧa "kredit alyŋdar, marhabat, özım kömektesemın, 30 mln teŋgege deiın eş kedergısız alasyŋdar... 50-100 gektar jer arenda ma, alyŋdar..." dep, myrzalyq tanytyp, al qazaǧy 1 mln tg kredit ala almai, kedergıden kedergı bop jürse; arendaǧa jer alu qiynnyŋ qiyny bolsa....
Qazaq auyldaryna 15 jyldan berı "äne salynady, mıne salynady" degen mektep pen jol salynbai, özbek auylyna bır-aq jylda 3 mektepke tatityn mektep salyna qalsa...;
Joldary şūrq tesık bolǧan qazaq auyldaryna jyldar boiy töselmegen asfalt, salynbaǧan jol körşı özbek auyllarynda kezek-kezek töselıp, tep-tegıs bop jatsa...
Al jergılıktı uchaskovyi polisaidan bastap, RUVD, prokuratura, ŪQK.... bärı öz qazaǧyn jabylyp "janşyp", özgelerdıŋ aldynda qūrdai jorǧalasa, ūltarazdyq tumaǧanda qaitedı?
Kez-kelgen bilık diskriminasiia jasamai, halyqpen tepe-teŋdıkte, garmoniiada, balansta jūmys ıstese, qazaqtan asqan bauyrmal halyq joq. Qazaq eşqaşan sebepsızden sebepsız "ūltşyldyq äŋgıme" köterıp, şu şyǧarmaidy. Äbden öz şonjarlary basynyp, közge ılmei, adamsyŋ ba demei, ögeilık körgendıkten eŋsesı ezılıp, basylyp ketkenıne küiıngendıkten ǧana bas köteruı mümkın...
Al Özbekstandaǧy qazaq mektepterı jabylyp, qazaqtar ǧasyrlar boiy mekendegen ata qonysynan - Atamekenınen jappai Qazaqstanǧa aua köşkenı öz aldyna bır tarih, bır tragediia bop qalatyny sözsız...
Säule Äbıldahanqyzynyŋ jazbasynan
Foto: Qamşy.kz
Ūqsas jaŋalyqtar
