Osydan tura 107 jyl būryn, iaǧni, 1914 jyly 15-şı aqpanda Pavlodar oblysynyŋ Baianauyl audanynda akter, kinorejisser, Qazaqstannyŋ jäne KSRO-nyŋ halyq ärtısı, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen ärtısı Şäken Kenjetaiūly Aimanov düniege keldı. "Adyrna" ūlttyq portaly qazaq ruhaniiatyna ölşeusız üles qosqan tūlǧanyŋ ömırı jaily derekterdı oqyrman nazaryna ūsynady.
Bolaşaq akter Semei mūǧalımder tehnikumynda oqyp jürgende, Almatydaǧy Qazaq drama teatryna şaqyryldy. Ş.Aimanov 1933 jyldyŋ mausym aiynda teatrǧa jūmysqa qabyldandy. Ol alǧaşynda Gramofonov (K.Pogodin «Menıŋ dosym»), Qodar, Aldar köse (Ş.Qūsaiynov «Aldar Köse»), İsatai (I.Jansügırov «İsatai – Mahambet»), Kassio (U.Şekspir «Otello») rölderın oinady. Köp ūzamai Tihon, Velikanov (A.Ostrovskii «Talanttar men tabynuşylar», «Naizaǧai»), Şadrin (K.Pogodin «Myltyqşy adam»), Kidd (B.Lavrenov «Amerika dauysy»), Brett (Dj.Gou, A.Diusson «Tereŋ tamyrlar»), Hlestakov (N.Gogol «Revizor»), Kazansev (M.Äuezov «Tüngı saryn») siiaqty klassikalyq rölderdı somdady.
Būl tūlǧalar ūlttyq sahnamyzdyŋ sübelı tabystaryna jatady. Onyŋ akterlık bolmysy tūlǧaly, ırgelı, köşelı keiıpkerlerdı keskındeuge beiım. Ol qazaq sahnasynda romantikalyq teatr mektebın kalyptastyrdy. Aqan serı, Qobylandy, Satin, Petruchcho, Otello beinelerın asa zor akterlık maşyqpen zerledı. «Myltyqty adam», «Talanttar men tabynuşylar», «Namys soty» atty audarma pesalardy sahnaǧa şyǧaryp, rejisserlyq jasady. 1947-1951 jyldary Qazaq drama teatrynyŋ bas rejisserı boldy. «Abai änı», «Jambyl» filmderıne tüsu arqyly kino önerınıŋ de qyr-syryn meŋgerıp, osy saladaǧy jemıstı jolyn bastady. 1953-1970 jyldary «Qazaqfilm» studiiasynyŋ körkemdık jaǧyn basqaryp, qazaq kino önerınıŋ örkendeuıne üles qosty. 1953-1966 jyldary aralyǧynda ol tüsırgen «Mahabbat turaly aŋyz», «Aldar köse», «Atameken», «Naizatas bauraiynda» filmderınıŋ bärınen de ūlttyq boiau sezıledı. Jūrtty qyran-topan külkıge batyrǧan änderı, ekınıŋ bırınıŋ auzynan tüspeitın «Bızdıŋ süiıktı därıger», «Taqiialy perışte» filmderındegı äzıl-külkılı körınıster men qisyndardyŋ da tabiǧaty ūlttyq dästürlermen tamyrlasyp jatyr.
Köp ızdenıstıŋ nätijesınde Ş.Aimanov qazaq kino önerınde de romantikalyq-patriottyq mekteptıŋ negızın qalady. Onyŋ soŋǧy eŋbegı «Atamannyŋ aqyry» filmı talantynyŋ şaryqtau şoqtyǧy boldy. Būl film taza ırıktelgen akterlık qūramy, rejisserlık sapasy, tehnikalyq oryndalu deŋgeiı jaǧynan da älemdık talapqa sai şyqqan tuyndy edı. Ş.Aimanov Qazaqstan Kinematografister odaǧyn ūiymdastyruǧa qatysyp, odaq basqarmasynyŋ bırınşı hatşysy qyzmetın atqardy. 1963 jyly Kair qalasyndaǧy Aziia men Afrika elderı Halyqaralyq jäne Mäskeu qalasynda ötken üşınşı halyqaralyq kinofestivalderdıŋ qazylar alqasy müşesı boldy.
Onyŋ esımı Almatynyŋ bır köşesıne, «Qazaqfilm» studiiasyna berıldı. Ol tūrǧan üi men studiia ǧimaratyna memorialdyq taqta ornatylyp, mūrajai kabinetı ūiymdastyryldy. «Lenin», «Eŋbek Qyzyl Tu», t.b. ordendermen marapattalǧan.
Ūlttyq kinomyzdyŋ damuyna eselı eŋbek sıŋırgen tūlǧa 1970 jyly Almaty qalasynda qaitys boldy.
https://youtu.be/Fv8CA33sW7s
Ūqsas jaŋalyqtar
