BEKBOLAT QARJAN: Qazaqtyń barlyq bıligi, baılyǵy ógeı tildilerdiń qolynda

6607
Adyrna.kz Telegram

Órkenıetsiz ádiletsizdik nemese TILSIZ QAZAQ

Qurylys alańynda qazaq jigitteri aq ter, kók ter, qara ter bolyp jumys istep jatady. Shańnyń da arasynda solar, temir men betonnyń da arasynda solar. Búkil jumysty jaýapkershilikpen aıaqtaý kerek. Tutas qurylysty aıaqtap, turǵyndardy baspanalaryna kirgizgenshe qazaqtyń qara balasy qurylys nysanynda shıryǵyp júredi.

Árbir jumystyń basynda qurylys nysandarynyń jumystaryn tekserip, qabyldap alý úshin "rýsokazah" otrıady keledi. Álbette, reseıtildi "kazahtyń" ol jerde mátrebesi joǵary. Ústindegi kıimderinde shańnyń tozańy da joq. Sodan "Qazaqtarǵa" anaý nege anandaı, mynaý nege mynandaı degen suraqtar jaýady. Tyǵyryqqa tireletin de, qara jumysty isteıtin de, jaýapkershilikti arqalaıtyn da qazaq tildi ortanyń moınynda bolady. Olar tek oryssha aıtady. Qazaqsha eshteńe de aıtylmaıdy. Sebebi, qazaq tili mańyzdy sektorlarda jumys istemeıdi. Tek qana qurylys salasy emes, memlekettiń barlyq mańyzdy sektorlarynda qazqa tili jumys istemeıdi. Qazaq tilin men de, sen de jumys istetýge qulyqsyzbyz.

Sodan reseıtildi hanymdar men myrzalar (bulardyń barlyǵy da qazaqtar) ózderiniń erkin mıssııasyn tamamdap, qazaq tildi qara jumys ıelerin qamyrsha ıleıdi. Biraq Qazaqstannyń barlyq qalasyn salyp jatqan da osy qazaq tildi qara jumys ıeleri. Al, tutas tenderler men iri granttardyń, mıllıardtardyń ıesi oryskazahtar. Munda ne baıqadyńyz? Reseı tiliniń qazaq tilinen áldeqaıda yqpaldy ári tabys tabý kezinde de, bılik jasaý kezinde de, tenderlerdi alý kezinde de, qazaqtarǵa yqpal eti kezinde de úlken artyqshylyqtarǵa ıe ekendigin kóresiz.

Árıne, qazaq tildiler qara jumystyń basynda otyrady. Oryskazahtar kondery salqyn, janyna jaıly, tamasha, barlyq jaǵdaıy jasalǵan keńselerde otyrady. Olardyń jany múldem qınalmaıdy. Bul neniń arqasynda? Bul "Kazahstandaǵy" reseı tiliniń asa yqpaldy ekendiginiń arqasynda. Búkil mańyzdy qujattyń barlyǵy da reseı tilinde bolyp iske asady. Aqıqatynda, olar Qazaqstanda júrmin, osy eldiń azamatymyz, qazaq tilin ıgerip, qazaq tilimen jumys isteý bizdiń mindetimiz dep sanamaıdy da. Qazaq tiliniń ne keregi bar? Ol tabys tappaıtyn, jumys kezinde tek qara jumysqa ǵana jaraıtyn til ǵoı.

Dááá, bir nárse uqqan bolarsyz. Áli talaı janashyr qazaq óziniń ana tilin tuǵyryna qondyra almaı osy ómirden ótip ketetin shyǵar...

Qorytyndy!

Reseı tili ógeı til. Ógeı adam eshkimge jaqylyq jasamaıdy. Qazaq óziniń memlekettiliginiń negizin, tuuǵyryn bekem etkisi kelse, onda QAZAQ TILIMEN barlyq sektorlarda jumys jasaýy kerek. Onyń damý joly men Qudaı jazǵan mıssııasy tek qazaq tilinde. Qazaq tilinde ǵylym jasap qazaq tilinde is áreket etýi kerek. Áıtpese qazaq óspeıdi. Qur zarjaq bolyp otyra beredi. Sondyqtan da, qazaqqa qazaqtildi ultshyl basshylar kerek.

30 jyl ótip ketti. Bul az ýaqyt pa...?
Evreıler óz tilin ózine qaıtaryp alyp, qandaı deńgeıge jetkenin kórmeı otyrsyń ba...?
Bir birińe jandaryń ashymasa, osylaı kún kóre beresińder!

 

"Adyrna" ulttyq portaly

 

Pikirler