Depressııa, stress, emoııa: Alańdaýdan arylýdyń 10 keńesi

4740
Adyrna.kz Telegram

Deıl Karnegıdiń «Alańdaýdan arylyp ómir súrýdi qalaı bastaımyz» atty kitabynyń ómirdi jaqsartýǵa arnalǵan keńesterimen "Adyrna" ulttyq portaly bólisedi. 

Deıl Karnegı – álemge áıgili amerıkalyq psıholog, pedagog, jazýshy. Janjalsyz qarym-qatynas, tıimdi qarym-qatynas qaǵıdalary men sheshendik óner týraly jazylǵan eńbekteri erekshe maqtaýǵa turarlyq.

Emoııa, stress, tolqý, alańdaý. Adam ómiriniń ajyramas bóligine aınalǵan 4 proess. Qazirgi tańda depressııaǵa túspeıtin, emoııasyn jasyra alatyn adamdy kezdestirý qıyn. Kúndelikti ómirimiz psıhıkalyq qysymdarǵa toly bolǵanymen, dıstrýktıvti kóńil kúı qalypty jaǵdaıǵa aınalýda.

Temir esikter

Avtordyń pikirinshe, mazasyzdyqty joıý úshin ótken men bolashaqty ajyrata bilý kerek. Karnegı olardyń arasyna «temir esikter» ornatýdy usynady. Ótkenge ókinip, bolashaqqa alańdamaý úshin búgingi kúnmen ómir súrý kerek. Ókinish pen úmit-mazasyzdyqtyń basty obektisi.

Sıqyrly formýla

Amerıkalyq ónertapqysh Ýıllıs Karerdiń sıqyrly formýlasy:

1.«Ómirimde eń jaman jaǵdaı oryn alsa ne isteımin?» dep suraq qoıyńyz.

2. Qıyndyqtan shyǵý jolyn oılastyryńyz.

3. Suraǵyńyzǵa jaýap retinde úsh nusqany qaǵazǵa jazyp, birin tańdańyz.

Memento-mori

Mazasyz adamdar uzaq ómir súrmeıdi. Kez kelgen nársege alańdaı bersek, densaýlyǵymyz zapa shegedi. Atyn ataýǵa qorqatyn jaman aýrý da (qaterli isik) shekten tys ýaıymdaǵannan paıda bolady. Ásirese bıznesmender men isker adamdardyń boıynda qobaljý sezimi basym keledi.

Karnegı bylaı deıdi: «Az alańdap kóp ómir súr».

Pozıtıvti oılaý

Sanamyz negatıvti oılarǵa toly. Shyrmaýdan shyǵatyn jalǵyz jol – baqytty sátterińdi eske túsirý. Pozıtıvke qanshalyqty jaqyn bolsaq, negatıv bizden qorqady.

Belsendilik

Mazasyzdanýymyzdyń basty sebebi – nazarymyzdy aýdartatyn jumystyń bolmaýy. Eger adam kúni boıy eshteńe istemese, jadymyz avtomatty túrde jaısyz oılarǵa erik beredi. Intensıvti qabiletimizdi arttyryp mazasyzdyqtyń aldyn alýymyz kerek.

Ádetti ózgertý

Mazasyzdyq ádetke jatady. Jaman ádetten arylý úshin ony jaqsy ádetke almastyrý jetip jatyr. Kishigirim qıyndyqtar men usaq-túıekke alańdaýdy doǵarsańyz, demek bul boıyńyzda qalyptasyp jatqan jańa ádettiń belgileri.

Yqtımaldylyq teorııasy

Siz «úlken sandar zańy» týraly bilesiz be? Estimeseńiz ınternetten oqyp shyǵyńyz. Sandar zańy qıyndyqtardy joıýǵa arnalǵan qolaıly ádis túri.

Sózsiz sheshim

Qandaı da bir jaǵdaıdy ózgertýge, túzetýge shamańyz jetpese, demek «bul is solaı bolýy kerek» dep ózińiz ishteı sheshim qabyldańyz.

Shekteýish

Ýaıymymyzǵa baqylaý jasaý úshin ózińizdiń alańdaýshylyq deńgeıińizdi retteıtin «shekteýish» ornatýyńyz kerek. Shekteýish degenimiz – oqıǵaǵa baılanysty qanshalyqty ýaıymdaý kerektigin anyqtaý. Ony talapqa aınaldyra bilińiz. Ýaıymyńyz shekten shyqpasyn.

Qyzyǵýshylyq

Adam ózine tym kóp kóńil aýdarǵandy jaqsy kóredi. Mazasyzdyqtyń emi de osy. Ony beıtaraptandyrý úshin aınalańyzdaǵy adamdarǵa kóbirek qyzýǵyshylyq tanytyńyz.

Karnegıdiń keńesterin qoldaný ońaı. Sebebi bul aıtylǵan dúnıeler jadyńyzda burynnan bar. Tek keregi nıet.

Injý ÓMIRZAQ,

"Adyrna" ulttyq portaly 

Pikirler