Baǵdat Arynbaeva: « Kásipke kelýime nemerem sebepshi»

2367
Adyrna.kz Telegram

Jahandaný zamany jan alyp, jan berip eńbek etýdi talap etkenimen búgingi qoǵamda paternalıstik kúı basym. Ol degenimiz, memleketke ıek artý, teginge júgirý. Odan qala berdi masyldyqta dendep barady. «Alma pis, aýzyma tústiń» kerin keltiretinder de joq emes. Bizdiń elde barlyǵyna úkimet mindetti.  «Eńbektiń nany tátti» ekenin bári bilgenimen kóbi boıyna sińdirmegen sııaqty. Úkimet úkilegen úmitińizdi jalǵaıtyny anyq. Alaıda ol úshin alǵashqy qamady basý qajet.  Bul zamanda daıynǵa júgirý durys emes, bastysy áreket.

Qarasaı aýdanynyń turǵyny Baǵdat Arynbaeva masyldyqtan arylyp, óz-ózimizge jaǵdaı jasaýymyz kerek degen pikirdi ustanady. Jasy 57-ge kelse de teginge emeýrin tanytpaı, ózi isin júrgizip otyrǵan kásipker.

«Memleket jylt etken jaryqtyń janýyna qoldaý kórsetti. Alaıda  basty baǵyt ózimnen»,-deıdi ol.

Sapaly matadan  sándi buıym tigip, ózgege uqsamaıtyn oıyndaǵy ózgeshe  úlgisine, ózindik qolynyń órnegine aldyndaǵy ıne-jip arqyly jan bitirý asqan daryndy, hám talantty qajet eteri anyq.  Ekiniń biri, egizdiń syńaryna buıyra bermeıtin tiginshilik isin urshyqsha ıgerý adamǵa taǵdyrdyń tartý etken úlken syıy deýge bolady.  Is mashınasynyń qulaǵynda oınaıtyn on saýsaǵynan óner tamǵan jandardyń búgingi kúni mańdaı juldyzy janyp-aq tur. Qyzyǵýshylyǵy arqyly kásip bastap, odan násibin kórip otyrǵandar kóp. Bizdiń keıipkerde dál osy jandardyń qatarynda.

1965 jyly sáýir aıynyń 14-i kúni ómirge kelgen aqjaýlyqty anamyz Aqsý aýdany Keńjyra aýylynyń týmasy. Aqyndar elinde ómir esigin ashqan burymdy 1982 jyly mektep bitirgennen keıin Almaty temir jol ınjenerlerin daıyndaıtyn joǵary oqý ornyna túsip, temirjolshy mamandyǵyn ıgerip shyqqan.

Áýelde mamandyǵy boıynsha eńbek etip, Sary Shaǵan beketinen bastap, keıinirek Úshtóbe, Taldyqorǵan, Boraldaı beketterinde qyzmet istegen.

Ajarly kelinshektiń janaryndaǵy jalynnyń artynda ottyń oshaǵyn sóndirmeý, qos birdeı atustaryn jetkizý degen jiger jasyrynyp turǵan edi. Osy bir alyp kúshi onyń ómirdiń ár belesinen alyp shyǵyp otyrdy. Óıtkeni, arqa súıer azamatynan 1994 jyly aıyrylǵan ananyń endigi oıy uldaryn jetkizý edi.

Shoıyn jolda shynyqqan Baǵdat Qojahanqyzyn ómir shirkin betke alǵan baǵytynyń arnasyn basqa jaqqa burǵyzdy.

Onyń jany bolattaı bekem, shydamy temirdeı myqty bolǵanymen densaýlyǵy ózi talaı jylyn arnaǵan temir joly sııaqty berik bolmady.  Bekettegi jyldary jastyǵymen qosa basty baılyǵynda urlaǵandaı.

2014 jyl keıipkerdiń ómirinde birtalaı ózgeris oryn aldy. Onyń densaýlyǵy syr bergendikten, sol jyly qyrkúıek aıynan bastap temir joldaǵy qyzmetimen bir jola qoshtasady.  Osylaısha, Taldyqorǵannan otbasymen birge Almaty oblysy Qarasaı aýdany Isaev aýylyna  qonys aýdarady.

Erdiń jasy elýge taıaǵan shaǵynda qoly uzaryp kelindi bolyp, uldaryn uıasyna qondyryp, jeke úı jasaǵan ardaqty ananyń bul kezdegi mindeti urpaǵynyń jalǵasy, ómiriniń máni, kóziniń qýanyshyna aınalǵan nemerelerin ósirýge baǵyttaldy.  Alaıda, jastaıynan eńbekke aralasqan keıipkerimiz úıde qol qýsyryp qarap otyrǵansha, nemerelerine arnap túrli zattardy qoldan jasaýǵa qyzyǵýshylyq tanytqan.

«Jumyssyz bos otyrǵym kelmeı, alǵashynda nemerelerime arnap kórpeshe,oıynshyq tige bastadym.Keıinirek teledıdardan «Eńbek» baǵdarlamasy týraly estip, jumyspen qamtý ortalyǵyna kelip málimet alyp,is tigýdi kásibı túrde meńgergý úshin tiginshiler kýrsyna jazylyp, úsh aı oqyp shyqtym»,-deıdi kásipker.

Tikken buıymdar sapaly shyǵý úshin kásibı is mashınasy jánede basqa kerekti  quraldardy alamyn degen nıette memlekettik grantqa qatyspaqqa bel baılaıdy.

Óziniń aıtýynsha,   bıznes joba qurý kerek bolǵan soń, kóp oılanyp, jańa týǵan nárestelerge arnalǵan buıymdar daıyndaý týraly sheshimge keledi. Isker jannyń negizgi mamandyǵy ınjener bolǵandyqtan  jobany qurý oǵan ońaıǵa túskenin tilge tıek etti.  Osylaısha, bıznes-ıdeıany júzege asyrmaqqa  buıymdar tige bastaǵan.

Aıy ońynan týǵan Baǵdat apaı, nátıjeli jumyspen qamtýdy jáne jappaı kásipkerlikti damytýdyń 2017-2021 jyldarǵa arnalǵan «Eńbek» memlekettik baǵdarlamasy boıynsha 583 400 teńge kóleminde grant utyp alyp, osylaısha basty kásipke aıaq basady.

«Negizi buryn is tigýmen aınalyspaǵan edim,biraq nemereli bolǵannan keıin nemerelerime sapaly zattar alǵym keldi,al sapaly zattar kóbine shet el taýarlary óte qymbat bolyp keledi, arzan zattardyń sapasy tómen,sol kezde bosqa otyrǵansha sol zattardy ózim tigip kórdim, jáne tanystarym, týystarym tikken buıymdaryma qyzyǵýshylyq tanytyp,suranys túsebastaǵan soń osy kásippen aınalysý maqsatynda 2021 jyldyń jeltoqsan aıynda «Nuraısa» degen ataýmen jeke kásipker retinde tirkelip, óz kásibimdi ashtym»,-dep aǵynan jaryldy.

Jeke kásibi naǵashy apasynyń qurmetine  «Nuraısa» dep atalǵan. Qazaq, «tektiden tekti týady, tolqyndy tolqyn qýady» dep beker aıtpasa kerek. Naǵashysy da óz zamanynda sheber kisi bolǵan eken. Qoldan alasha toqyp, jipti qoıdyń júninen ıirip,ózi boıap órmek qurýmen shuǵyldanǵan. Baǵdat apaıdyń boıyndaǵy daryny da ájesinen darysa kerekti. Tipti óziniń anasy Nurǵazıza da ıne-jipti janyna serik etipti.

«Anam ózine jáne bizge kóılek tigip beretin, quraq quraıtyn, jas kúnimde is tikpesemde osy kisilerden daryǵan bolý kerek tiginge ıkemdi bolyp shyqtym, jıenderimniń uzatylý toılaryna quraq kórpe sılap júrdim»,-deıdi Baǵdat Qojahanqyzy.

Balalarǵa arnap buıymdar tikkendi jany súıetin ardaqty áje qara bazarda satylatyn banttarǵa kóńili tolmaı, mektep tabaldyryǵyn endi attaǵan nemeresine ózi bantık jasap bergen, osylaısha, sheberdiń qolynan shyqqan ásem dúnıege týǵan-týys, kórshi-kóleńniń kózi túsip, áp-sátte suranysta artqan.

Budan bólek, jańa týylǵan nárestelerge arnalǵan kórpesheler, perzenthanadan shyǵarar kezde oraıtyn konvertterdi de asqan talǵammen tigedi. Ózindik qoltańbasy bar ónimge qalaýyńyzsha jazýdy kesetlep tiktirtýige de bolady.

Búgingi kúni óz úıinde kásibin dóńgeletip otyrǵan isker áıel, aldaǵy ýaqyttarda úlken eh ashýdy josparlap otyr. Tipti taıaý bolashaqta osy isti jastarǵada úıretpek nıette.

Ol, kásippen aınalysamyn degenderge memleketten qoldaý tabylatynyn alǵa tartady. Tek erinbeý kereek legen oda. Bastysy maqsatyńa qaraı umtylsań úkimettiń ózi úkilegen úmitińdi jalǵaıdy degen senimde.

Pikirler