Búgin Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenttigine kandıdat Jıgýlı Daırabaev Arshaly aýdany Anar aýylyndaǵy saılaýshylarymen kezdesti. Atalǵan eldimekendegi «Aıan» JShS tynys-tirshiligimen tanysty. Kezdesýde kandıdat jurtshylyqty óziniń saılaýaldy baǵdarlamasynyń negizgi baǵyttarymen tanystyrdy.
Anar stanııasynda ornalasqan kásiporyn – «Aıan» JShS un tartýmen, un, makaron ónimderin óndirýmen aınalysady. Astana mańynda paıda bolǵan alǵashqy otandyq kásiporyndardyń biri. Elordanyń azyq-túlik beldeýine engen. Kásiporyn turaqty jumys isteıdi, alaıda sońǵy kezdegi astyq baǵasynyń kúrt ósýine baılanysty belgili bir qıyndyqtar týyndaǵan. Kompanııanyń óz alqabynan alǵan birshama shıkizaty bar. Biraq ol máseleni sheshpeıdi.
«Bul turǵydan kelgende mundaı kásiporyndar naryqta arzan shıkizat izdep alasurmaı, shıkizat jetkizýshilerin naqty anyqtap, aınalasynda ornalasqan taýar óndirýshilermen eki jaqqa da qolaıly baǵamen uzaq merzimdi perspektıvada jumys isteýi kerek.
Bıyl kóktemde fermerlerden astyq jetkizýde daǵdarys boldy. Fermerler men óńdeýshiler baǵa boıynsha kelise almady. Fermerler astyqtyń tonnasyn naryqtaǵy baǵa – 180 myń teńgeden saýdalady, al un tartýshylardyń bergen baǵasy 120 myń teńge boldy. Bul 120 myń teńge reseılik kontrabandalyq astyq baǵasy edi. Sheneýnikter máseleni sheshýdiń ornyna astyq eksportyna tyıym salyp, sol arqyly fermerler múddesin aıaqasty etti. Barlyǵyn naryqtyq, ekonomıkalyq ádister – sýbsıdııalardyń elýge jýyq túrin onyń bir-eki túrimen almastyra otyryp, fermerler óndirgen aýyl sharýashylyǵy ónimderi qunyn sýbsıdııalaýdy engizýge múmkindik bolsa da olar basqa eshteńe oılap tappady.
Naryqta 180 myń teńge turatyn astyq qunynyń 40% fermerlerge sýbsıdııa retinde berilip, un tartýshylarǵa astyq 108 myń teńgeden satylǵanda tarazy basy teń bolar edi. Sondaı-aq, óńdeý kásiporyndary nesıeleriniń paıyzdyq mólsherlemesin sýbsıdııalap, olarǵa fermerlerden aýylsharýashylyq ónimderin arzan nesıelermen satyp alatyn jaǵdaı jasaýǵa bolady. Sonda fermerlerdiń de, un tartýshylardyń da, eń bastysy, un men nan tutynýshylardyń, ıaǵnı Qazaqstannyń barlyq azamatynyń múddesi qorǵalady.
Biz eksportqa baǵdarlanǵan elmiz, sol sebepti astyq baǵasyn turaqtandyrý maqsatynda eksportty jabýǵa bolmaıdy. Sonymen qatar memleket tarapynan barynsha qoldaý kórsetilip, shıkizat satyp alý baǵasyndaǵy aıyrmashylyq ótelýi tıis. Óńdeý kásiporyndaryna shıkizatty kez kelgen ýaqytta qajetinshe satyp alatyndaı jaǵdaı jasalyný kerek jáne bul un men makaron ónimderiniń sońǵy baǵasyna áser etpeýi tıis», – dedi Kandıdat Jıgýlı Daırabaev.
Odan keıin kandıdat Anar aýylynyń turǵyndarymen kezdesti. Jıynǵa aýyldyń 70-teı turǵyny, atalǵan eldimekenniń azamattyq qoǵamynyń ókilderi qatysty. Olar kandıdat baǵdarlamasyna qyzyǵýshylyq tanytyp, qyzý qoldaý bildirdi. Saılaýshylarǵa kooperatıvter, tutyný kooperatıvterin qurý máselesi óte unady. Sebebi aýyl elordaǵa jaqyn ornalasqandyqtan et, sút jáne basqa da aýylsharýashylyq ónimderin óndirýmen aınalysatyn árbir úı sharýashylyǵy óz ónimin astana naryǵyna shyǵaryp satýǵa múddeli. Osyǵan oraı, jıynǵa qatysýshylardyń basym bóligi kooperaııanyń mańyzdylyǵyna toqtalyp, kandıdattan osy baǵytta naqty sharalar qabyldaýdy kútetinin aıtty. Turǵyndar kandıdatqa saıası tartysta tabys tiledi.
