Erekshe qajettiligi bar jáne múmkindigi shekteýli balalar arasynda ınklıýzıvti bilim berý qazirgi tańda Qazaqstandaǵy eń úlken kókeıtesti máselelerge aınalyp otyr. Osy turǵyda 2023 jyldyń 20 sáýirinde Ortalyq kommýnıkaııalar qyzmetiniń alańynda aýqymdy brıfıng ótken edi. Atalǵan shara barysynda Bilim mınıstrliginiń "Arnaıy jáne ınklıýzıvti bilim berýdi damytýdyń Ulttyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵy" RMM dırektory Áıgerim Kýderınova elimizdegi ınklıýzıvti turǵydan bilim berýdi damytý týraly keńinen tarqatyp aıtyp berdi.
Qazirgi tańda ınklıýzıvti bilim berý júıesiniń sapasyn arttyrý boıynsha birqatar máseleler sheshimin taýyp keledi. Ásirese, atap aıtqanda, sońǵy ýaqytta normatıvtik-quqyqtyq aktilerge aıtarlyqtaı úlken ózgeris engizildi. Eń aldymen, erekshe bilim berý qajettilikteri bar balalardyń qatary da, sanaty da keńeıtildi.
"Aıtylǵan dúnıeler neni bildiredi? Eger osydan 3-4 jyl buryn osyndaı sanatqa tek oqý proesinde densaýlyǵynda qıyndyqtary bar balalar toby ǵana kiretin bolsa, al qazir basqasha. Sebebi atalǵan sanatqa ekonomıkalyq nemese áleýmettik qıyndyqtarmen kúresip júrgen, tap bolǵan oqýshylar, sondaı-aq erekshe bilim alýdy qajet etetin, muqtaj balalar da jatady", - dedi A. Kýderınova.
Osyǵan baılanysty bilim berý salasynda birqatar sharalar júzege asyrylyp keledi. Máselen, eki jyldan astam ýaqyt boıy múgedek oqýshylardy qoldaý úshin, olardyń qyzyǵýshylyǵyn arttyra túsý úshin jazǵy mektepterdiń túr-túri ótkizilip júr. Daryndy balalarmen de jumys isteýge bar kúsh-jiger jumsalýda. Spıkerdiń sózine súıensek, erekshe bilim berýdi qajet etetin balalar arasynda múmkindigi shekteýli oqýshylarmen qarym-qatynas jasaý, jumys isteý eń kúrdeli proess bolyp tabylady. Búgingi tańda Qazaqstan boıynsha ondaı balalardyń sany 188 myńǵa jýyq.
"Ózgelerden erekshe balalardyń jaǵdaıyn anyqtaý jáne ári qaraı oqytý úshin pedagogıkalyq, psıhologııalyq, medıınalyq keńester jumys isteıdi. Al olardy bul qoldaý úshin psıhologııalyq jáne pedagogıkalyq arnaıy mekemeler qurylǵan. Atap aıtatyn bolsaq, Qazaqstanda 99 arnaıy mektep pen balabaqsha, 13 ońaltatyn ortalyq pen 208 túzetý kabınetteri bar, - dedi Arnaıy bilim berýdi damytý ortalyǵynyń basshysy.
4 myńdaı jalpy bilim beretin mekemelerde, ıaǵnı mektepterdi erekshe bilim berýdi qajet etetin muqtaj 40 myńnan astam bala bilim alyp jatyr. Osy saladaǵy jaǵdaıdy neǵurlym jaqsartý úshin Bilim týraly zańda basshylardyń mindetterine ózgerister engizilip, olarǵa júktelgen jaýapkershilikter arta tústi. Eń aldymen basshylar olardy oqytý úshin erekshe jaǵdaı jasaýy kerek. Ekinshiden, balalardy qabyldamas buryn barlyq erejeldi qatań túrde saqtaýy tıis. Sonymen qatar, balalardy balabaqsha, mektepterde oqytatyn bolsa, tıptik oqý baǵdarlamalarynyń barlyǵyn balanyń damýyna jáne jetilýine beıimdeıdi. Al eń bastysy jeke baǵdarlama ázirleý múmkindigi bar.
"Sondaı-aq balalardyń densaýlyǵyndaǵy aqaýdy erte jastan anyqtap, olarǵa ári qaraı kómek kórsetý úshin memlekettik tapsyrys ta engizilmek. Bul óte tamasha múmkindik dep bilemin, sebebi búgingi tańda ońaltýǵa arnalǵan ortalyqtar men túzetý kabınetterine suranystar sany artyp keledi", - dep qorytyndylady Kýderınova.
