Marqūm Tölen Toqtasynovtyŋ ömırden ötkenıne endı qyryq künnen assa da, onyŋ üstınen Ǧalymjan Jaqiianov aryz beruın doǧarar emes. Būl joly ıstı Talǧar audandyq soty qarastyruda. Toqtasynovtyŋ advokaty Gauhar Salimova būl turaly “Adyrna” ūlttyq portalyna aityp berdı.
Aita keteiık, byltyrdan berı 2000 jyldardyŋ basynda oppozisiiadan oryn tauyp, halyqtyŋ sözın söilegen jandar, dos bolyp, jaqsy aralasqan belgılı tūlǧalar Tölen Toqtasynov pen Ǧalymjan Jaqiianovtyŋ arasynda dau oryn alady. Ol turaly bırneşe ret jazǧan edık. Qysqaşa aitqanda, Toqtasynov pen Jaqiianov 30 jyl dos bolyp, bırge jürıp, bıraz jyl jūmys ıstegen. Bırge kompaniia basqaryp, keiın Toqtasynov öz ülesın Jaqiianovqa satqan. Al Jaqiianov kelısılgen aqşanyŋ bıraz bölıgın tölegennen keiın, dosyn «aldady» dep, aryz jazǧan. Sot qorytyndysy Toqtasynovtyŋ şeşımıne şyǧarylsa da, Jaqiianov aryz beruın doǧarmady. Tıptı, Toqtasynov auyr hälde jatqanda da Ǧalymjan Jaqiianov pen Tagir Sisinbaev Joǧarǧy cotqa Medeu jäne Almaty qalalyq sottarynyŋ Jaqiianovtyŋ Toqtasynovtan aqşa öndıru turaly talap aryzyn qanaǧattandyrudan bas tartqan şeşımderıne kassasiialyq şaǧym tüsırgen edı. Keiın 6 qazan künı Memleket jäne qoǧam qairatkerı Tölen Toqtasynov 61 jasynda ömırden ozdy. Mıne, saiasatkerdıŋ jer qoinyna tapsyrylǧanyna qyryq kün ötpei būrynǧy dosy Ǧalymjan Jaqiianov pen Tagir Sisenbaev taǧy da aryz tüsırdı.“TALǦAR AUDANDYQ SOTY ZAŊDY BŪZYP OTYR”
— 2024 jyldyŋ 2 qazanynda Talǧar audany sotynyŋ şeşımı şyqty. Sot şeşımı boiynşa, Jaqiianov pen Toqtasynov arasyndaǧy kelısımşartty zaŋsyz dep tanu turaly Sisenbaev Tagir talap-aryz jıbergen. Odan bölek, Quinton kompaniiasy da aryzdanǧan. Nelıkten Talǧarǧa? Öitkenı, osydan az uaqyt būryn Jaqiianov Bostandyq audanynda tūratyn, qazır Talǧar audanyna auysyp, osy audannyŋ sotyna jügınen. Sol talap-aryzdy Talǧar sotyna Toqtasynovtyŋ advokattary retınde qanşama narazylyq tudyrsaq ta, bızdıŋ ötınışterımızdı qanaǧattandyrusyz qaldyrdy.
Sot şeşım şyqqannan keiın Tölen Toqtasynov bırneşe künnen keiın ömırden öttı. Oǧan deiın Bostandyq audanyna Jaqiianov aryzyn jıbergen bolatyn. Bostandyq audanynyŋ soty ony qanaǧattandyrusyz qaldyrdy. Olar appeliasiialyq şaǧym jazdy. Jaqynda appeliasiialyq sot alqasy Toqtasynovtyŋ ömırden ötkenıne bailanysty mūragerler tanyluǧa uaqyty bar ekenın alǧa tartyp, alty ai ışınde mūragerı anyqtaluyn tapsyryp, ol ıstı toqtatqan edı. Bıraq bız Talǧar audanyna da däl osyndai ötınış jazdyq. Degenmen, bızdı kerı qaitardy. Olarǧa “sotty toqtata tūryŋyz, Almaty qalalyq soty mūragerler tabylǧanşa, sotty toqtatty” dep,ötınış bıldırdık. Alaida, Talǧar audany zaŋdy būza otyra, Alma Toqtasynovany öz betınşe mūrager retınde tanyp, özı qauly şyǧardy. Toqtasynovtyŋ basqa mūragerlerı, iaǧni balalary bar ekenın eskergen joq.
Bızdıŋşe, mūnyŋ barlyǧy zaŋsyz. Öitkenı şeşımnıŋ özı de zaŋsyz. Būryn Jaqiianovpen “aqşasyn qaitarsyn” degen talap-aryz boiynşa sottasqanda, sot üş qauly şyǧarǧan bolatyn. Bırınşı satysy, ekınşı satysy jäne joǧary sot ısınıŋ qaulylary. Sol jerlerde barlyǧy jazylǧan. “Kelısımşart dūrys, zaŋdy” delıngen. Soǧan qaramastan, Talǧar auandyq soty kelısımşartty zaŋsyz būzyp jıberdı. Sondyqtan bız appeliasiialyq şaǧym daiyndap, Talǧar audanyna jıberdık”, deidı qorǧauşy Gauhar Salimova.
“ÖLGEN ADAMDY AQŞA ÜŞIN TAPTAUǦA BOLA MA?”
Būǧan deiın Tölen Toqtasynovtyŋ jūbaiy Alma Toqtasynova da äleumettık jelıdegı paraqşasyna Talǧar audandyq sotynyŋ zaŋsyzdyǧy turaly jazǧan edı. “Tölenmen 2019 jylǧy kelısım boiynşa tölengen aqşany öndıru turaly Jaqiianovtyŋ talaby turaly Joǧarǧy Sottyŋ 2024 jylǧy 29 şıldedegı qaulysynda Jaqiianov talap qoiu merzımın ötkızıp alu arqyly prosessualdyq äreketsızdıkke jol bergenı körsetılgen.Bıraq Jaqiianov būl şeşımdı ainalyp ötu üşın basqa shemany qoldanudy ūiǧardy. Ol Talǧar qalasyna tırkeldı, al Sisinbaev dereu Talǧar sotyna şartty jaramsyz dep tanu turaly talap-aryzben jügındı. Bıraq Joǧarǧy Sot onyŋ būl mäsele boiynşa şaǧymyn būryn qabyldamaǧan bolatyn.
Keiınırek Quinton offşorlyq kompaniiasy Jaqiianov Tölenmen kelısım-şart jasasqany turaly 2022 jyly ǧana bılgenın aityp, sotqa şaǧym tüsırdı. Bıraq būl da ötırık. Jaqiianov 2017 jyldan bastap, onyŋ synyptasy jäne dosy, offşordyŋ benefisiary Denisov qol qoiǧan offşorlyq senımhat negızınde äreket ettı. Sottyŋ Sisinbaevtyŋ Şartqa eş qatysy bolmasa da, onyŋ talabyn qabyldaǧany, sonymen bırge Şartta aty atalǧan Ospanovtyŋ üşınşı tūlǧa retınde qatysuyna rūqsat beruden bas tartqany kereǧar. Tölennıŋ advokatynyŋ sudiaǧa qarsy şaǧymy, ärine, qabyldanbady. Şamasy, şeşım şyǧarudyŋ somasy qomaqty bolǧan sekıldı. Ölgen adamdy aqşa üşın taptauǧa bola ma?
Olardyŋ qandai qatty qarsylyq körsetkenı qaramastan, men küieuımnıŋ qūqyqtarynyŋ öreskel būzylǧanyn bılıp, özım aralasudy şeştım.Osy jerde bırneşe sūraq tuyndaidy: Eks-sudialar zaŋdy ainalyp ötu üşın qaşanǧa deiın klientterden alǧan aqşaǧa qaltasyn toltyryp alyp, sot dälızderınde kerdeŋdep jüredı? Nelıkten, “Hasandar” taǧaiyndaǧan adamdar älı künge deiın Talǧarda jūmys ıstep, aimaqtaǧy zaŋsyzdyqqa jol berıp otyr?” - dep jazdy Alma Toqtasynova.
”Adyrna” ūlttyq portaly
