Atbegı

Būl künde şaruasyn şal­qyt­qan, däuletın tasytqan eŋbek adamdary qai auylda da köbei­ıp keledı. Olardyŋ şaruasyn kör­gende köŋılıŋ marqaiady. Osyn­daida «qazaq jalqau» degen sözge şübä keltıresıŋ. Ärine, qoǧam bolǧan soŋ «qasyq ūstauşy­lardyŋ da» kezdesıp qalatyny şyndyq. Degenmen, bıren-saran mūndailarǧa qarap, bärıne küie jaǧuǧa bolmaidy. İä, auylda eŋbek etetınder köbeie tüstı.

Solardyŋ bırı – Kökterek auyldyq okrugıne qarasty «Tölegen» şarua qojalyǧynyŋ je­tek­şısı Anarbek Jailaubaev. Anarbek zaiyby Aqjarqyn ekeuı 1997 jyly atakäsıptı qolǧa alǧan.

Otyzǧa da tolmaǧan jas jūbailar auyl­dy boilai aǧyp, İsatai – Mahambet baba­lary­myzdyŋ naiza ūstap, «Ereuıl atqa er salmai…» jürgen qasiettı jerge när berıp tūrǧan Saryözennıŋ boiynan şarualaryn bastaǧanda ısterı jürıp kettı desek, qatelesken bolarmyz. Tabys maŋdai termen keledı ǧoi. Sol jolda erlı-zaiyptylar kün-tün demei eŋ­bek ettı. «Mal baqqanǧa bıtedı» ǧoi. Atakäsıp tört tülıktı ösırudıŋ ärqaisysynyŋ özındık erekşelıgı bar. Mäselen, Qambar ata tūqymyn qoraǧa qamap, köbeite almaisyŋ. Olarǧa erkındık kerek. Samal jelmen jarysyp, aiaǧy jetken jerlerge baratyn būl qasiettı ja­nu­ar­ǧa köz alartatyndar da köp. Solardyŋ ışınde dala qasqyry da, adam «qasqyry» da bar…

Bala kezınen jylqyny jaqsy köretın Anarbek zaiyby Aqjarqyn ekeuı attan tüspei, dala qosynda tünep jürgen kezderı de boldy. Qoldaryndaǧy basqa maldarǧa da osyndai közqaraspen qarady.

Nätijesınde tabystary örledı. Olai dep tūrǧanymyz, bügıngı künde şarua qojalyǧynda 90 ırı qara, 1500 qoi-eşkı, 86 jylqy bar. Tehnikalary da jetkılıktı. Mäselen, lizingke şöp şabatyn tehnikalar alsa, sonymen qatar, 2 traktordy qolma-qol qarajatqa satyp alyp otyr. Üidıŋ janynda «djip» avtokölıgı menı mınıp, seruenge şyqsaişy degende, jarqyrap ol tūr… Mıne, tabys degen osy.

Bız äŋgımelep otyrǧan Anarbektıŋ taǧy bır qyry bar. Ol – atqūmarlyǧy. Bızge arǧymaǧyn jetektep alyp keldı.

– Myna aldaryŋda tūrǧan aǧylşyn-arab tūqymdy säigülık. Qazır bäigege qosylyp jürgen säigülıkter – aǧylşyn-arab tūqymdas jylqylar. Olar qysqa qaşyqtyqty oŋai baǧyndyrady. Aldaǧy uaqytta osy säigülıktı baptap, bäigege qospaqşymyn. 1,5 mln. qarajatqa tüsken būl januardy Reseiden aldyrdym. Al bır erekşılıgı bau-baqşa önımderımen azyqtandyrǧandy jaqsy köredı. Sondyqtan būl säigülıkke arnaiy jertölede ( pogreb) kökönısın äzırlep qoidym.

Alla qossa, audanda ötetın Ūly Jeŋıstıŋ 70 jyldyq merekesıne bäigege qospaqşymyn.

Endı künı keşe ǧana Rostov qalasynan aǧylşyn tūqymdas ekı säigülıktı alyp keldım. Olar qorada tūr. Būl januarlardy syrt közge äzırşe körsetkım kelmeidı, – dep küldı Anarbek bızben äŋgımesınde.

Osy arada bızdı arnaiy ıssaparǧa aparǧan Qaztalov audany äkımı Nūrlan Bekqaiyr äŋgımege aralasyp, Anarbek, bız senıŋ şaruaşylyǧyŋnan bäigenıŋ aldyn bermeitın, audannyŋ atyn qalyŋ elge tanytatyn säigülıkter şyqsyn, sonymen qatar jas ūrpaqty şabandozdyqqa tärbieleitın arnaiy orynǧa ainalsyn degen tılegım bar, dedı.

İesınıŋ qolynan säbız jep tūrǧan säigülıkke bız de aldaǧy dübırlı jarystarda Aqannyŋ Qūlagerı siiaqty dara keludı tıledık. «Saryözennıŋ» boiyn meken etken Anarbektıŋ käsıbıne şyn köŋılmen riza bolyp attandyq.

Aitpaqşy, öz eŋbegınıŋ baqytyna bölıngen Anarbektıŋ osyndai tabysqa jetuıne kömekşı bolyp jürgen jūbaiy, «Kümıs alqa» iegerı Aqjarqynnyŋ da būl jetıstıkterde qoltaŋbasy bar ekenın aita ketudı jön sanadyq.

Jaŋa äŋgıme barysynda Saryözen boiyna ata käsıptı jalǧastyruǧa kelgen Anarbek pen Aqjarqynnyŋ būl künde adal eŋbektıŋ nesıbesın körgen jäne nemere süigen eŋbekterı elengen otbasy ekenderın aitqan dūrys.

Gülfiia KÖŞBAEVA,

jurnalist,

Temır Qūsaiyn,

«Egemen Qazaqstan».

Batys Qazaqstan oblysy,

Qaztalov audany.