Jerdıŋ iadrosy bır şetıne qarai ösıp jatyr. Ǧalymdar osylai dep dabyl qaǧyp jatyr. Jer şarynyŋ şyǧys jaǧyndaǧy İndoneziianyŋ Banda teŋızınıŋ tūsy batys bölıgınde ornalasqan Braziliia jaǧyndaǧy tūsymen salystyrǧanda äldeqaida syrtqa auytqyp şyǧyp ketken.
Jaŋa zertteuler körsetkendei, Jer iadrosynyŋ bır şetıne qarai auytqyp ösıp jatqany Jerdıŋ jaralǧanynan bastap qazırgı eraǧa deiıngı zertteulerın qaita qarauǧa itermelep otyr.
Jerdıŋ qatty metalldy iadrosy jer betınen 5000 şaqyrym tereŋdıkte ornalasqan. Al ǧalymdar jer iadrosynyŋ
qaşan qalyptasqany jönınde älı künge deiın tartysyp keledı.
Qazırgı ǧylymnyŋ boljauynşa, Jerdıŋ iadrosy osydan 4,5 milliard jyl būryn qalyptasqan. Al, tolyq qalyptasu prosesı 200 million jylǧa sozylǧan.
Metall iadro Kün jüiesındegı planetalardy tartylys küşı arqyly özıne tartu men qalypty ūstap tūru funksiiasyn da atqarady. Tartylys küşı arqyly Jerdıŋ iadrosynan silikatty mineraldar da bölınedı.
Bekbolat QARJAN,
"Adyrna" ūlttyq portaly
