Májilis Qylmystyq kodekske ólim jazasy máseleleri boıynsha ózgerister engizý týraly zań jobasyn birinshi oqylymda maquldady. Ólim jazasy Qylmystyq kodekstiń tórt babynda ǵana qalady, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly Sputnik Qazaqstan saıtyna silteme jasap.
Bas prokýrordyń orynbasary Áset Shyndalıev ólim jazasyn joıýǵa baǵyttalǵan mańyzdy aktilerdiń biri – ekinshi fakýltatıvtik hattama ekenin atap ótti. Ony Qazaqstan bıyl qańtarda eskertpemen ratıfıkaııalaǵan edi.
Eskertpege sáıkes, Qazaqstan soǵys ýaqytynda jasalǵan áskerı sıpattaǵy asa aýyr qylmystar úshin kináli dep tanylǵannan keıin, soǵys ýaqytynda ólim jazasyn qoldaný quqyǵyn ózine qaldyrdy.
"Usynyp otyrǵan zań jobasy Qylmystyq kodeksti hattama men oǵan jasalǵan eskertpege sáıkes keltirýge baǵyttalǵan. Qylmystyq kodekske kelesi túzetýler engiziledi: ólim jazasy Qylmystyq kodekstiń 13 babynan alynyp tastalady; soǵys ýaqytynda jasalǵan áskerı sıpattaǵy asa aýyr qylmystarǵa ólim jazasyn qoldaný shegi bekitiledi", - dedi Shyndalıev májilistiń jalpy otyrysynda.
Aıtýynsha, Qylmystyq kodekstiń 4 babynda ólim jazasy saqtalady. Atap aıtsaq, beıbitshilik pen adamzat qaýipsizdigine qarsy asa aýyr qylmystar. Bul qylmystar soǵys áreketterimen baılanysty jáne soǵys kezinde jasalýǵa tıis. Olar basqynshylyq, jappaı qyryp-joıý qarýyn qoldaný, áskerı tutqyndar men azamattyq tutqyndardy óltirý arqyly soǵys zańdary men dástúrin buzý, soǵys ýaqytynda jasalǵan genoıd.
"Bul baptar atalǵan qylmys saldarynyń aýyrlyǵyn eskerip, soǵys ýaqytynda kóp adamdy óltirgeni úshin jaýapqa tartýdy kózdeıdi", - dedi bas prokýrordyń orynbasary.
Onyń sózinshe, Qazaqstanǵa ólim jazasy qoldanylýy múmkin qylmystardy anyqtaýǵa adamgershilikke qarsy áreketter belgilengen halyqaralyq aktiler baǵyt bolady.
Atap aıtqanda, BUU ekonomıkalyq jáne áleýmettik keńesiniń rezolıýııasyna sáıkes, ólim jazasy kózdelgen áreketter tizimi kóptegen adam ólimine, basqa da óte aýyr zardaptarǵa ákeletin qasaqana qylmystar sheginen shyqpaýǵa tıis.
Ekinshisi, Rım statýty – halyqaralyq qylmystyq sot jarǵysy. Statýt barlyq halyqaralyq qoǵamdy alańdatatyn eń asa aýyr qylmystar dep mynalardy sanaıdy: genoıd, adamzatqa qarsy qylmystar, áskerı qylmystar, agressııa qylmystar. Áskerı qylmystarǵa azamattyq turǵyndarǵa qasaqana shabýyl jasaý, jappaı tyıym salynǵan qarý-jaraqtardy qoldaný jatady.
Áskerı tutqyndardy ustaý týraly Jeneva konvenııasy basqa qylmystarmen qatar, áskerı tutqyndardy qasaqana óltirý eń asa aýyr qylmys dep sanaıdy.
"Sondyqtan Qazaqstan bul qylmystardy asa aýyr sıpattaǵy qylmystar dep tanıdy. Joǵaryda aıtylǵandar negizinde osy qylmystar úshin ólim jazasyn qaldyrýdy usynamyz", - dedi Shyndalıev.
Sondaı-aq ol Qazaqstan bıologııalyq, hımııalyq jáne ıadrolyq qarýǵa tyıym salý týraly sharttaryn bekitkenin eske saldy. Bul sharttar jappaı qyryp-joıý qarýyna tyıym salady. Sol sebepti memleket osyndaı quraldardy qoldanǵany úshin ólim jazasyn qaldyrýdy qarastyryp otyr.
Májilis Qylmystyq kodekske ólim jazasy máseleleri boıynsha ózgerister engizý týraly zań jobasyn birinshi oqylymda maquldady.
”Adyrna” ulttyq portaly
