Qazaq-majar ǧylymi, mädeni serıktestıgınıŋ jaŋa qadamy

1901
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2024/03/432940177_10227229762343505_3085441167763613729_n.jpg
Ü.j. 27-nauryzda Astanada Qazaqstannyŋ Ūlttyq mūrajaiy men Majarstannyŋ Jaratylystanu ǧylymdary mūrajaiy arasynda strategiialyq yntymaqtastyq turaly kelısımge qol qoiyldy. Qūjatqa majar mūrajaiy tarapynan, Bas direktordyŋ keŋesşısı, antropolog Jolt Andraş Biro men Qazaq ūlttyq mūrajaiynyŋ direktory Aibek Sydyqov räsım atqardy. Qol qoiu sätı. Qanat Musinnıŋ tüsırılımı Qazırgı uaqytta qol qoiylǧan qūjat ekı mekeme arasyndaǧy yntymaqtastyq salalaryn, sondai-aq bırlesken ǧylymi jobalardy jüzege asyrudyŋ tetıgın  retteidı. Qazaqstandaǧy arheologiialyq qazba jūmystaryn retteitın jaŋa qauly negızınde alynǧan qaŋqa süiekter Qazaq Ūlttyq mūrajaiynyŋ antropologiialyq qoryna tapsyrylady dep kütılude. Nätijesınde Ūlttyq mūrajai antropologiialyq jäne genetikalyq zertteulerdıŋ ǧylymi ortalyǧyna ainaluyna mümkındık alady. Mūndai auqymdy kolleksiiany tolyqtyrumen bırge, zamanaui antropologiialyq zertteu zerthanasyn qūru ısı de qolǧa alynbaq körınedı. Majarstan jaratylystanu ǧylymdary mūrajaiynyŋ (http://nhmus.hu/hu)  zertteuşılerı atalǧan strategiialyq serıktestık aiasynda antropologiialyq mälımettermen bırlese jūmys jasauǧa qol jetkızedı. Bırlesken ǧylymi jobalardan basqa, Majar antropologtary jaŋadan qūrylatyn qazaq antropologiialyq zerthanasynyŋ mamandaryn käsıbi bılıktılıkke bauluǧa qol ūşyn sozady. Özara ärıptestık yntymaqtastyq aiasynda Qazaq Ūlttyq mūrajaiy qoryndaǧy auqymdy paleontologiialyq kolleksiiany jetıldıru ısıne de majar mamandaryn tartu közdelude. Atalǧan auqymdy ısterdı eŋseruge Qazaq Ūlttyq mūrajaiyna zertteuşı Biro Andraş üilestıruşı retınde qol ūşyn sozbaq. Biro Andraş ǧylymi zertetuımen bırge, halyqaralyq arenda tanymal tūlǧa, ol köşpelıler mädenietın nasihattaudaǧy Europa qūrlyǧyndaǧy eŋ ırı  etnomädeni festival sanatyndaǧy «Qūryltai» atty şarasyn ūiymdastyruşysy jäne Madiiar-Tūran qauymdastyǧynyŋ prezidentı (https://kurultaj.hu/). Biro Andraş Jolt Qazaq ūlttyq mūrajaiynyŋ antropologiaiylyq kolleksiiasynda. Astana, 2024, 27-nauryz. Qanat Musinnıŋ tüsırılımı Majar Jaratylystanu mūrajaiy būǧan deiın Almatydaǧy Memlekettık Ortalyq mūrajaiymen auqymdy ıster atqarǧan strategiialyq serıktes boldy. Majar zertteuşılerı Bernert Jolt, Biro Andraş jäne Evinger Şandor 2006 jyldan bastap üş zertteu jobasynyŋ aiasynda atalǧan mūrajai qoryndaǧy antropologiialyq materialdarǧa zertteuler jürgızgen, ekspedisiialar ūiymdastyrǧan. Sonymen qatar majar mūrajaiynyŋ şeberhanasynda qazaqtyŋ tarihi tūlǧalarynyŋ (Äbılqaiyr han, Keikı batyr) bet-älpetın qalpyna keltıru jūmysyn jasaǧan. Yntymaqtastyq turaly jaŋa kelısım özara tiımdı mümkındıkterge jol aşady, jaŋa tabystar  men täjıribeler ekı eldıŋ ǧylymi ömırın baiytuǧa da septıgın tigızedı dep kütılude. Derekköz: https://kurultaj.hu/2024/03/strategiai-egyuttmukodesi-szerzodest-irtak-ala-asztanaban-a-kazak-nemzeti-muzeum-es-a-magyar-termeszettudomanyi-muzeum-kepviseloi/ Anyqtama: Majar jaratylystanu tarihy mūrajaiy (Magyar Természettudományi Múzeum) ırgelı ǧylymi-zertteu mekemesı. Negızın 1802 jyly graf Secheni Ferens qalaǧan. Aqsüiekter men bekzadalar, keiın saiahatşylar mūrajai qoryn qūndy jädıgerlermen ūdaiy tolyqtyrylyp tūrǧan. Majarlardyŋ Euroapadaǧy memlekettılıgınıŋ myŋjyldyǧy qarsaŋynda, 1896 jyly mūrajai qory 1 million danaǧa jaqyndaǧan. Mūrajai qory neolit däuırınen bastap majar tarihynyŋ qazırgı däuırıne deiıngı tabylǧan zattardan tūrady. Onyŋ antropologiialyq kolleksiia 1970 jj. älemdegı altynşy orynda edı. Bügınde atalǧan mūrajai qory Europadaǧy alǧaşqy ondyqtyŋ ışınde.Qazır mūrajai qorynda mineralogiia, petrologiia, geologiia, paleontologiia, botanika, zoologiia, antropologiia  salasyndaǧy ondaǧan million bırlıkten tūratyn auqymdy kolleksiiasy bar. Majarstannyŋ Jaratylystanu ǧylymdary mūrajaiy ǧimaraty
Pıkırler