Bügın - saiasi quǧyn-sürgın qūrbany bolǧan myŋdaǧan jazyqsyz adamdardyŋ tartqan azabyna tozaq bolǧan «QarLag» lagerı qūrylǧan kün.
Qaraǧandy oblysy, Dolinka kentındegı «QarLAG» lagerı 1930 jyly alǧaşqyda «Eŋbekpen tüzeu lagerı» bolyp qūrylǧan. 2009 jyldan berı būl oryn muzeige ainaldy.
«QarLAG» GuLAG-tyŋ qūramyna kırgendıkten, tek Mäskeuden basqarylyp otyrdy. Özınıŋ jeke poştasy, baspahanasy jäne bankı bar edı.
«1937 jyly №486 būiryqqa säikes jazyqsyz jalaǧa ūşyraǧandardyŋ otbasy müşelerı, onyŋ ışınde balalary 12 jasqa tolsa, olar da analarymen bırge lagerge äkelındı. Äielderge arnalǧan sol kezde ırı tört lager bar edı. «ALJİR» lagerı qūrylǧan kezde bırden 2000 äiel tūtqynǧa alyndy. Onyŋ 600-ı jüktı edı. Olar jatqan baraqtarda eşqandai da jaǧdai bolmady. Tıptı, bosanatyn bölmelerı de joq edı», deidı muzeidıŋ ǧylymi qyzmetkerı Andrei Drebezgov.
1940 jylǧa deiın türlı bappen sottalǧandar bır kamerada jazasyn ötedı. Sodan bolar, türmelerge adamdar syimai jatty. 85 adamǧa laiyqtalǧan kameraǧa 200 kısını qatar jatqyzdy.
1931 jyly QarLAG aumaǧy 53 myŋ gektar bolsa, 1950 jyly 2 million gektar boldy. Būl degenımız – Fransiianyŋ jer kölemımen şamalas edı.
