Türkıstan – jaŋa önerkäsıptık serpılıstıŋ ortalyǧy

1241
Adyrna.kz Telegram
https://www.adyrna.kz/storage/uploads/ASk8oqbNla49K3nbSCnTcOsv3xDSIlsuLZwh0ZUe.jpg

2025 jyl Türkıstan qalasy üşın jaŋa industriialyq däuırdıŋ bastauy boldy. Soŋǧy jyldary būl öŋır agrarly aimaqtan öndırıs pen tehnologiianyŋ ırı ortalyǧyna ainalyp keledı. Memleket basşysy ūsynǧan jaŋa önerkäsıptık saiasat aiasynda Türkıstan oblysy öŋdeuşı salany, oqşaulau ülesı joǧary öndırıstı jäne innovasiialyq tehnologiialardy damytuda aitarlyqtai nätijelerge jettı.

Bügınde Türkıstan aglomerasiiasynda ekı ırı industriialyq aimaq jūmys ısteidı. Bırınşısı – Türkıstan industriialyq aimaǧy, onda 30-dan astam joba ıske qosylǧan. Ekınşısı – Kentau qalasyna jaqyn ornalasqan aimaq, onda maşina jasau, qūrylys materialdary men himiia salasyndaǧy öndırıster şoǧyrlanǧan. Jalpy 2025 jyldyŋ qorytyndysy boiynşa aimaqtaǧy investisiia kölemı 150 mlrd teŋgeden asty, būl ötken jylmen salystyrǧanda 22%-ǧa köp.

Türkıstannyŋ önerkäsıptık qalqanyn qalyptastyruda jaŋa zauyttardyŋ ülesı erekşe. Mysaly, “Turkistan Ceramics” käsıporny jylyna 5 mln şarşy metrge deiın keramikalyq plitka öndıredı. Būl – ışkı naryqty importtan täuelsız etuge baǧyttalǧan joba. Al “Green Panel” zauyty zamanaui qūrylys panelderın şyǧaryp, Türkıstan oblysy men körşıles aimaqtardy qūrylys materialdarymen qamtamasyz etıp otyr.

Öŋdeuşı salada da ılgerıleu bar. Azyq-tülık jäne agroöŋdeu baǧytynda “AgroTurkistan” kompaniiasy et pen kökönıs önımderın tereŋ öŋdeu zauytyn ıske qosty. Joba aiasynda 300-ge juyq tūraqty jūmys orny aşylǧan. Būl käsıporyndar aimaq ekonomikasyn ärtaraptandyruǧa jäne auyl şaruaşylyǧy önımderınıŋ qosylǧan qūnyn arttyruǧa mümkındık berdı.

İndustriiamen qatar, Türkıstanda “jasyl ekonomika” elementterı de engızılıp jatyr. 2025 jyly qalanyŋ energiia tūtynuynyŋ 18%-y jaŋartylatyn közderden alynǧan. Kün jäne jel elektr stansiialary industriialyq aimaqtardy üzdıksız energiiamen qamtamasyz etedı.

Türkıstannyŋ önerkäsıptık damuyndaǧy taǧy bır basymdyq – kadr saiasaty. Qaladaǧy jaŋa tehnopark pen käsıptık kolledjder bazasynda jūmysşylardy zamanaui tehnologiialarǧa beiımdeu baǧdarlamalary jürgızılude. Būl öz kezegınde öndırıstegı adam kapitalynyŋ sapasyn arttyryp, innovasiiaǧa aşyq orta qalyptastyrdy.

2025 jyldyŋ alǧaşqy jartysynda Türkıstanda ıske qosylǧan jaŋa jobalardyŋ eksporttyq äleuetı 20 mln AQŞ dollaryna juyqtady. Qala önımderı Özbekstan, Täjıkstan jäne Resei naryqtaryna jöneltılude. Būl Türkıstannyŋ aimaqaralyq saudadaǧy bedelın nyǧaityp, ekonomikalyq derbestıgın arttyryp otyr.

 

2025 jyl Türkıstan üşın tek mädeni nemese turizm ortalyǧy boludan görı, naqty industriialyq-tehnikalyq bazaǧa ie jaŋa ekonomikalyq modelge köşu jyly retınde sipattaluda. Qala soŋǧy kezeŋde damu baǧytyn üş negızgı vektorǧa şoǧyrlandyrdy: önerkäsıptık äleuettı eseleu, kölık-logistikalyq hab retınde qalyptasu jäne qalaışılık infraqūrylymdy tūrǧyndarǧa qolaily ekojüiege ainaldyru. Būl — eldegı jaŋa önerkäsıptık saiasattyŋ öŋırlık deŋgeidegı aiqyn körınısı.

2025 jyly Türkıstanda lokalizasiia deŋgeiı joǧary öŋdeu käsıporyndarynyŋ qūryluy basymdyqqa şyqty. Būryn aimaq şikızatty syrtqa şyǧaryp, daiyn önımdı qaita äkeluge mäjbür bolsa, 2025 jyly «önımdı öŋdep, aimaqtyŋ ışınde qaldyru» qaǧidasy naqty ıske asa bastady. İndustriialyq aimaqtarda infraqūrylym tolyq jasalyp, investorlar üşın elektr, gaz, su, jol sekıldı bazalyq jaǧdailar aldyn ala şeşılude. Būl äkımşılık kedergılerdı azaityp, jobalardyŋ ıske qosylu jyldamdyǧyn aitarlyqtai ösırdı.

Öŋdeuşı önerkäsıptıŋ belsendılıgı ışkı naryqty importqa täueldılıkten bırtındep bosatyp keledı. Mysaly, qūrylys materialdary boiynşa būryn logistika şyǧyny köp bolatyn önımder qazır Türkıstanda şyǧarylady. Būl tek baǧany tömendetıp qana qoimai, jūmys oryndaryn da köbeittı. 2025 jyly öndırıs oryndarynda aşylǧan jaŋa jūmys oryndarynyŋ kemınde jartysy – jergılıktı tūrǧyndar. Būl – jaŋa önerkäsıptık saiasattyŋ äleumettık tiımdılıgınıŋ praktikalyq dälelı.

İndustriialyq-innovasiialyq damu körınısı tek ırı käsıporyndarmen şektelmei otyr. 2025 jyldan bastap orta kölemdegı tehnologiialyq öndırıster de qoldau tapty. Būl model ūzaq merzımde şaǧyn jäne orta biznestıŋ özı önerkäsıptık ekojüienıŋ naqty oiynşysy boluyna mümkındık beredı. Iаǧni Türkıstan öndırıstı tek şeteldık investorlarǧa süiemei, jergılıktı käsıpkerlerdıŋ de äleuetın jüielı qoldap otyr.

Lokalizasiianyŋ ösuı – ekonomikanyŋ syrtqy faktorlarǧa täueldılıgın azaitady. Būl äsırese älemde logistikalyq täuekelder jiılegen şaqta asa maŋyzdy. Qala 2025 jyly halyqaralyq dälızder torabyndaǧy tranzittık äleuetın de küşeitıp jatyr. Jaŋa temırjol infraqūrylymy men äuejaidyŋ jükter qabyldau mümkındıkterın keŋeitu – Türkıstandy Ortalyq Aziia keŋıstıgındegı logistikalyq tırek nüktelerınıŋ bırıne ainaldyrady.

Sonymen bırge önerkäsıptık qarqyn tūrǧyn üi saiasaty men äleumettık infraqūrylymnyŋ damuyn jedeldetude. 2025 jyly qalada jaŋa şaǧyn audandarǧa injenerlık jelıler tartu, sumen jäne elektr quatymen qamtamasyz etu jūmystary qarqyndy jürıp jatyr. Mūndai parallel damudyŋ arqasynda Türkıstan öndırısı bar, bıraq tūrmysy älsız aimaq emes, tūrmys pen önerkäsıp teŋ damyǧan jaŋa qalalyq modeldıŋ ülgısıne ainalyp keledı.

2025 jyl Türkıstan ekonomikasyn «qyzmet körsetuge süiengen qala» deŋgeiınen «önerkäsıp pen innovasiiany qatar damytatyn öŋırlık hab» deŋgeiıne köteretın şeşuşı kezeŋ bolyp tūr. Būl transformasiia strategiialyq tūrǧyda aimaqty tūraqty damu traektoriiasyna şyǧarady.

Pıkırler