Qyrǧyzstannyŋ būrynǧy prezidentı Almazbek Atambaev eldegı energetika salasyndaǧy daǧdarysqa qatysty qazırgı prezident Sadyr Japarovqa pıkır bıldırdı. Ol öz mälımdemesın äleumettık jelılerde jariialady, dep habarlaidy "Adyrna".
"Sadyr ınım! Bes jyl boldy – sen eldı ıs jüzınde basqaryp kelesıŋ. Alǧaşqy jyldary halyq senen zor ümıt küttı, är sözıŋe sendı. Sen halyqqa köp uäde berdıŋ: söz bostandyǧy, täuelsız BAQ, ädıl sailau, adam qūqyqtaryn qorǧau jäne taǧy basqasy. Osy jyldary halyq tıptı "Aspan" qalasynda jürgendei boldy…
Al osy uaqyt boiy sen menı qaralap, oiyŋa kelgennıŋ bärıne kınälap keldıŋ. Men ünsız jürdım, kerek bolsa mädeniettı türde ǧana jauap berdım. Bır künı tüzelersıŋ dep küttım. Bıraq olai bolmady. Qazır sen menı energokriziske de aiyptap otyrsyŋ. Jäne men oiladym: endı būl ötırıkke qanşa uaqyt ünsız qarap otyruǧa bolady?" dep jazdy Atambaev.
Ol halyqtyŋ közı aşylyp kele jatqanyn, ötırıktı jūtyp qoia beretın "ünsız top" bolmai qalǧanyn atap öttı.
"Sen söz bostandyǧyn uäde ettıŋ – qazır adamdardy äleumettık jelıdegı jazbasy üşın qamauǧa alady. Demokratiia uäde ettıŋ – täuelsız partiialar joiyldy, saiasatkerler ne türmede otyr, ne jaqynda ǧana şyqty. Halyq ta jazalanyp jatyr, eger bır auyz syn aitsa boldy. Basqa uädelerıŋ turaly ne deuge bolady? Ädıl sailau? Qajetsız adamdardy sailauǧa jıbermeidı. Memlekettık qaryzdy joiamyz dedıŋ – kerısınşe bırneşe esege ösırdıŋ. Tuystaryŋ men jaqyndaryŋ bankter aşyp, köz aldymyzda tez baiyp jatyr. Maining-fermalar belgılı adamdar üşın bitkoin soǧyp otyr. Halyqtyŋ özıne azyq-tülıkke aqşasy jetpei qaldy", – dedı ol.
Atambaev Sadyr Japarovtyŋ ekı maining-ferma "onyŋ jeke baqylauynda" ekenın moiyndaǧanyn eske saldy. Solardyŋ bırı "Qambar-Ata-2" nysanynda ornalasqan.
"Būl – Maksim Bakiev pen Şirşovqa tiesılı maining-ferma. Al sen solarmen bailanysyŋ bar ekenın aşyq moiyndadyŋ. Qoǧam bırneşe jyl boiy aityp kele jatqan qylmystyq qūrylymdarmen tıkelei bailanys degen – däl osy. Jäne būl maining-fermalar energokrizistıŋ tuyndauyna ülken üles qosty", – dep jazdy būrynǧy prezident.
Ol alǧaşqy auyr energokrizistıŋ Bakiev kezınde bolǧanyn, ol kezde Japarov bügıngı "dostarymen" energetika sektoryn basqarǧanyn atap öttı.
Atambaev qazırgı jaǧdaidy sipattai otyryp, memlekettık satyp alulardyŋ, tenderlerdıŋ, tıptı su deŋgeiınıŋ özı qūpiiaǧa ainalǧanyn, nysandardyŋ naqty qūny jariialanbaitynyn aitty. Ol soŋǧy bes jylda Qyrǧyzstannyŋ memlekettık qaryzy 4 milliard dollarǧa artqanyn, infliasiia halyqty qysyp tūrǧanyn, jalaqy baǧaǧa ılespeitının jetkızdı. Sonymen bırge, baqylausyz immigrasiia men jerdıŋ şeteldıkterge jappai satyluyn "jemqor ekonomikalyq saiasattyŋ saldary" dep atady.
"Qyrǧyzstanda endı jeke menşık qūqyǧy joq. El – kez kelgen käsıpkerdıŋ erteŋ oidan şyǧarylǧan sebeppen mülkınen aiyrylyp qaluy mümkın territoriiaǧa ainaldy. Üiler sotsyz sürıledı, jer men mülıkter tartyp alynady. Biznes salyqtarmen, reiderlıkpen, qoldan jasalǧan qylmystyq ıstermen tūnşyqtyrylyp jatyr", – dedı ol.
Ol Qyrǧyzstandaǧy söz bostandyǧynyŋ kürt tömendegenın eske saldy: 2017 jyly el 89-orynda bolsa, qazır Uganda, Angola jäne Kongadan keiın 144-orynda tūrǧanyn aitty.
"Şyndyqty aitqandar ekstremist dep tanylyp, türmege qamalady. Elde ädıl sailau joq. Oppozisiialyq partiialar joiylǧan. Parlament instituty da qūldyraǧan. Baǧa ösımımen jäne kedeilıkpen küresudıŋ ornyna, sızder akyndarmen, jurnalistermen, belsendılermen jäne täuelsız sözben küresıp jürsızder", – dedı Atambaev.
Soŋynda ol Sadyr Japarovqa jäne el halqyna ündeu jasady:
"Sadyr ınım, men senemın: uaqyt bärın öz ornyna qoiady. Ädıl sot bolady. Zaŋsyz ükım şyǧarǧandardyŋ barlyǧy jauap beredı. Elde demokratiia men bostandyq qaita ornaidy. Üilerde jaryq, jylu, tynyştyq bolady…
Ötırıktıŋ uaqyty bıtedı. Aqiqattyŋ uaqyty keledı. Qūrmettı otandastarym, jerlesterım, özderıŋızdı saqtaŋyzdar! Barşaŋyzǧa densaulyq pen baqyt, Otanymyzǧa güldenu tıleimın".
Aita keteiık, Almazbek Atambaev pen Sadyr Japarov arasyndaǧy teketıres 2010-jyldardan bastau alady. 2017 jyly Japarov qamauǧa alynyp, onyŋ jaqtastary būl ıstı Atambaev bilıgınıŋ saiasi tapsyrysy dep sanady. 2020 jylǧy qazan oqiǧalarynan keiın bilık auysyp, Japarov prezident atandy, al Atambaev qamauǧa alyndy. Sodan berı ekı saiasatker bır-bırın eldegı daǧdarystar men saiasi problemalar üşın aiyptap keledı. Energokriziske bailanysty soŋǧy teketıres olardyŋ arasyndaǧy ūzaq jyldyq saiasi tartystyŋ jalǧasy bolyp otyr.
